การประกอบสร้างอัตลักษณ์ของกลุ่มชาติพันธุ์กวยในบริบทการท่องเที่ยว ของจังหวัดสุรินทร์

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาการประกอบสร้างอัตลักษณ์ของกลุ่มชาติพันธุ์กวยในบริบท การท่องเที่ยวของจังหวัดสุรินทร์ 2) เพื่อศึกษาบทบาทของการท่องเที่ยวที่มีต่อกลุ่มชาติพันธุ์กวยในจังหวัดสุรินทร์ เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้ให้ข้อมูลสำคัญคือ ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทางการท่องเที่ยวที่คาบเกี่ยวกับกลุ่มชาติพันธุ์กวยในจังหวัดสุรินทร์ ประกอบด้วย ภาครัฐบาล 8 ท่าน ภาคเอกชน 3 ท่าน และภาคชุมชน 30 ท่าน รวมทั้งสิ้น 41 ท่าน รวบรวมข้อมูลด้วยแบบสัมภาษณ์กึ่งมีโครงสร้าง และแบบสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้แนวคิด ทฤษฎีด้านคติชนวิทยา และด้านการท่องเที่ยว นำเสนอข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา

ผลการวิจัย พบว่า การประกอบสร้างอัตลักษณ์ของกลุ่มชาติพันธุ์กวยในหมู่บ้านตากลาง และหมู่บ้านอาลึโฮมสเตย์ เป็นการนำเสนออัตลักษณ์ใหม่ผ่านกิจกรรมการท่องเที่ยว คือ 1) อัตลักษณ์ด้านอาหาร: ทั้ง 2 ชุมชนเลือกนำเสนออาหารที่ใช้วัตถุดิบในพื้นที่ที่เชื่อมโยงกับภูมิศาสตร์ของชุมชน 2) อัตลักษณ์ด้านที่อยู่อาศัย: บ้าน “ดุง” บ้านตากลางเป็นชุมชนเลี้ยงช้าง จึงผูกช้างไว้ใกล้บ้าน และมีศาลปะกำตั้งอยู่ไม่ไกล บ้านอาลึโฮมสเตย์ มีการอนุรักษ์บ้านโบราณชาวกวย 3) อัตลักษณ์ด้านการแต่งกาย: นำเสนอผ่านการแต่งกายต้อนรับผู้มาเยือน ใช้ผ้าไหมสีดำมาตัดเป็นเสื้อ ตกแต่งด้วยการแซวผ้า ผู้หญิงใส่ผ้าถุง พาดผ้าสไบบนบ่า ผู้ชายใส่โสร่งหรือกางเกงขายาว 4) อัตลักษณ์ด้านภาษา: นำเสนอภาษาผ่านการกล่าวต้อนรับผู้มาเยือน และการกำหนดชื่อฐานการเรียนรู้ 5) อัตลักษณ์ด้านความเชื่อ: มีความเชื่อความศรัทธาอย่างเข้มข้นในอำนาจเหนือมนุษย์ บทบาทของการท่องเที่ยวที่มีต่อกลุ่มชาติพันธุ์กวยในจังหวัดสุรินทร์ คือ 1) บทบาทต่อเศรษฐกิจในชุมชน: ชาวชุมชนมีรายได้เสริมจากการท่องเที่ยวทั้งทางตรงและทางอ้อม 2) บทบาทของการท่องเที่ยวต่อสังคมหรือวัฒนธรรมในชุมชน: ชาวชุมชนเกิดความสามัคคี และมีส่วนร่วมในกิจกรรมต่างๆ มากขึ้น อัตลักษณ์ของตนได้รับการอนุรักษ์และฟื้นฟู 3) บทบาทของการท่องเที่ยวต่อสิ่งแวดล้อมในชุมชน: ชาวชุมชนใส่ใจการปรับภูมิทัศน์และสิ่งแวดล้อมโดยรอบชุมชน