บทบาทของหน่วยงานภาครัฐในการดูแลคนไร้ที่พึ่ง : กรณีศึกษา ศูนย์คุ้มครองคนไร้ที่พึ่ง จังหวัดพิษณุโลก

ผู้แต่ง

  • ทัศสุระ เกิดช่าง คณะสังคมศาสตร์และการพัฒนาท้องถิ่น มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม
  • อเนก สุขดี คณะสังคมศาสตร์และการพัฒนาท้องถิ่น มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม

คำสำคัญ:

บทบาท, คนไร้ที่พึ่ง, หน่วยงานภาครัฐ

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา (1) บทบาทของหน่วยงานภาครัฐในการดูแลคนไร้ที่พึ่ง (2) ปัญหาและอุปสรรคที่หน่วยงานภาครัฐเผชิญในการดูแลคนไร้ที่พึ่ง และ (3) ข้อเสนอแนะแนวทางในการพัฒนาการดูแลคนไร้ที่พึ่ง กรณีศึกษาศูนย์คุ้มครองคนไร้ที่พึ่ง จังหวัดพิษณุโลก งานวิจัยนี้ดำเนินการภายใต้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ โดยบูรณาการการวิเคราะห์เอกสารและการสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้ให้ข้อมูลสำคัญจำนวน 18 คน

            ผลการศึกษาพบว่า (1) หน่วยงานภาครัฐมีบทบาทสำคัญในการดำเนินการตามพระราชบัญญัติคุ้มครองคนไร้ที่พึ่ง พ.ศ. 2557 ซึ่งครอบคลุม 4 ด้านหลัก ได้แก่ การแรกรับ การคัดกรอง การคุ้มครอง และการส่งต่อ (2) ปัญหาและอุปสรรคที่พบ ได้แก่ ปัญหาด้านตัวคนไร้ที่พึ่งเอง ปัญหาด้านครอบครัว ปัญหาด้านบุคลากร ปัญหาด้านประชาชนทั่วไป และปัญหาด้านการติดต่อประสานงาน (3) ข้อเสนอแนะแนวทางในการพัฒนา ได้แก่ การเพิ่มจำนวนบุคลากรของศูนย์คุ้มครองคนไร้ที่พึ่งเพื่อให้สามารถดูแลได้อย่างครอบคลุม การส่งเสริมบทบาทของครอบครัวในการให้ความใส่ใจดูแลอย่างใกล้ชิด และการประชาสัมพันธ์เพื่อสร้างความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับคนไร้ที่พึ่งในกลุ่มประชาชนทั่วไป

เอกสารอ้างอิง

วิลาสินี สิทธิโสภณ. (2563). กฎหมายว่าด้วยการคุ้มครองคนไร้ที่พึ่ง. เอกสารรายราชการ กลุ่มงานกฎหมาย 3 สำนักกฎหมาย คลังสารสนเทศ สถาบันนิติบัญญัติแห่งชาติ.

กรมพัฒนาสังคมและสวัสดิการ. (2560). รายงานการดำเนินงานการคุ้มครองคนไร้ที่พึ่ง. กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์.

United Nations. (2020). The global issue of homelessness and the challenges faced. United Nations. https://www.un.org/homelessness.

กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์. (2560). รายงานการดำเนินงานการคุ้มครองคนไร้ที่พึ่ง. กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์.

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร. (ม.ป.ป.). คำศัพท์ทางมานุษยวิทยา. สืบค้นจาก https://concepts.sac.or.th/glossary/66?fbclid=IwAR1OlwL8dPX5v6fcMkHt3LWAswHDhqBC4WJfRngDZ6DI6JaB5UUTd15Ed

พระราชบัญญัติการคุ้มครองคนไร้ที่พึ่ง พ.ศ. 2557. (2557, 23 ธันวาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 171 ตอนที่ 83. หน้า 1.

มหาวิทยาลัยศรีปทุม. (2559). มาตรการทางกฎหมายเกี่ยวกับการคุ้มครองคนไร้ที่พึ่ง. มหาวิทยาลัยศรีปทุม. สืบค้นจาก https://dspace.spu.ac.th/items/fc8b86bd-e699-461c-ba0b-25bb32baea46

ซาราห์ บินเย๊าะ. (2564). การศึกษารูปแบบการพัฒนาแนวทางการส่งคนไร้ที่พึ่งกลับสู่สังคมของสถานคุ้มครองไร้ที่พึ่ง. กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์. สืบค้นจาก https://www.msociety.go.th/ewtadmin/ewt/mso_web/download/article/article_20220110153826.pdf

สงวนศรี, วิรัชชัย. (2527). จิตวิทยาสังคมเพื่อการศึกษา. สำนักพิมพ์ศึกษาพร.

Levinson, D. J. (1964). Role personality and social structure. Macmillan.

Broom, L., & Selznick, P. (1977). Sociology. Harper & Row.

Krech, D., Crutchfield, R. S., & Ballachey, E. L. (1962). Individual in society: A textbook of social psychology. McGraw-Hill.

Berlo, D. K. (1966). The process of communication. Holt, Rinehart and Winston.

สุรศักดิ์ วงค์ษา. (2564). สภาพปัญหาและแนวทางการแก้ไขกระบวนการดำเนินงานคุ้มครองคนไร้ที่พึ่ง: ศึกษาเปรียบเทียบระหว่างสถานคุ้มครองคนไร้ที่พึ่ง. วารสารวิจัย มข. สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ (ฉบับบัณฑิตศึกษา), 9(1), 105-107.

ภีมกร โดมมงคล. (2562). การคุ้มครองสิทธิและการเข้าถึงความยุติธรรมของคนไร้ที่พึ่งในสถานคุ้มครองคนไร้ที่พึ่ง. วารสารสังคมสงเคราะห์ศาสตร์, 27(1). https://so04.tci-thaijo.org/index.php/swjournal/article/view/178350/138728

ธนกฤต ยอดคีรี และศิริศักดิ์ เหล่ำจันขาม. (2563). การช่วยเหลือคุ้มครองคนเร่ร่อนในเขตเทศบาลนครขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น. สืบค้นจาก https://so04.tcithaijo.org/index.php/thaijss/article/view/208471/163794

พงษ์ศักดิ์ นาคศรีจันทร์. (2559). กระบวนการจัดสวัสดิการสังคมเพื่อการคุ้มครองคนไร้ที่พึ่งตามพระราชบัญญัติการคุ้มครองคนไร้ที่พึ่ง พ.ศ. 2557. สืบค้นจาก https://ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015_5705034139_4897_3722.pdf

สุกิจ อยู่ในธรรม, รุ้งนภา เฉยคล้ายและนิฤมน รัตนะรัต. (2565). แนวทางการพัฒนาการดูแลผู้ใช้บริการในสถานคุ้มครองคนไร้ที่พึ่งนนทบุรี. วารสารมนุษยสังคมสาร (มสส.), 20(1), 252-255. สืบค้นจาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jhusoc/article/view/253296/173232

ศราวุฒิ ศรีเพียงจันทร์. (2566). กระบวนการพัฒนาศักยภาพคนเร่ร่อน เพื่อกลับคืนสู่ครอบครัวและชุมชนในนิคมสร้างตนเองกระเสียว จังหวัดสุพรรณบุรี. วารสารรัฐประศาสนศาสตร์และการบริหารการพัฒนา, 5(1), 60–112.

อัจฉราพร ปะทิ. (2559). ความรู้ ความเข้าใจ และความคิดเห็นของประชาชนในชุมชนต่อการคุ้มครองคนไร้ที่พึ่ง: กรณีศึกษาประชาชนในตำบลผาสิงห์ อำเภอเมือง จังหวัดน่าน. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. สืบค้นจาก https://ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2016/TU_2016_5705037082_4989_4009.

ณัฐชยานันทน์ ทองสาริ. (2566). รูปแบบการจัดสวัสดิการคนไร้ที่พึ่ง. วารสารมหาปชาบดีเถรีปริทรรศน์, 1(1), 11-13.

สุดารัตน์ แก้วกำเนิด. (2560). ปัญหาทางกฎหมายเกี่ยวกับการคุ้มครองคนเร่ร่อน ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองคนไร้ที่พึ่ง พ.ศ. 2557. วารสารวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา, 9(1), 168-178.

วิบูลย์ วัฒนนามกุล. (2561). วิถีชีวิตของคนไร้บ้านในเขตเทศบาลนครขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น. วารสารวิชาการ Veridian E-Journal, Silpakorn University สาขามนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์และศิลปะ, 11(2), 1341-1362.

พรรณปพร ด่วนเจริญศรี. (2563). บทบาทนักสังคมสงเคราะห์ในการเตรียมความพร้อมผู้ป่วยจิตเวชในสถานคุ้มครองคนไร้ที่พึ่งเพื่อคืนสู่สังคม. วารสารสังคมศาสตร์ไทย, 16(2), 45-60. https://so04.tci-thaijo.org/index.php/thaijss/article/view/245619/168720

โสภณิก พรหมตีบ. (2564). การให้บริการสวัสดิการสังคมคนไร้ที่พึ่ง กรณีศึกษา: สถานคุ้มครองคนไร้ที่พึ่งหญิงธัญบุรี จังหวัดปทุมธานี. สืบค้นจาก https://www.mpe.ru.ac.th/IS/MPE19/6014812035.pdf?fbclid=IwAR189tHB-DYTyPjOQlRwxG5S8o-OT8Um01GIhZJ2MHVSVOf8h3GXz3kJVZY

ศิลป์ชัย ลีลิตธรรม. (2567). ความรับผิดเพื่อละเมิดอันเกิดจากการกระทำของบุคคลผู้ไร้ความสามารถอันมีสถานภาพเป็นคนไร้ที่พึ่ง (คนไร้บ้าน). Human Rights and Justice, 5(1). https://so02.tci-thaijo.org/index.php/human_dru/article/view/268159/179979

อัครพงษ์, เพ็ชรพูล, นุชนาฎ, ยูฮันเงาะ, และกฤตวรรณ, สาหร่าย. (2565). ปัญหาและความต้องการสวัสดิการสังคมของคนไร้ที่พึ่งในนิคมสร้างตนเอง. วารสารคณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์และสวัสดิการสังคม มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ, 22(2), 34-48.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-12-27

รูปแบบการอ้างอิง

เกิดช่าง ท., & สุขดี อ. (2025). บทบาทของหน่วยงานภาครัฐในการดูแลคนไร้ที่พึ่ง : กรณีศึกษา ศูนย์คุ้มครองคนไร้ที่พึ่ง จังหวัดพิษณุโลก. วารสารสมาคมรัฐประศาสนศาสตร์แห่งประเทศไทย, 7(3), 47–59. สืบค้น จาก https://so10.tci-thaijo.org/index.php/paatj/article/view/2396

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย