ปัจจัยที่มีผลต่อการขับเคลื่อนนโยบายเศรษฐกิจชีวภาพสู่การปฏิบัติของจังหวัดอุบลราชธานี: ศึกษาเฉพาะกรณีการปลูกมันสําปะหลัง

บทคัดย่อ

การศึกษาชิ้นนี้มุ่งศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการขับเคลื่อนนโยบายเศรษฐกิจชีวภาพสู่การปฏิบัติของในพื้นที่ 4 อําเภอของจังหวัดอุบลราชธานี (อําเภอสว่างวีรวงศ์ พิบูลมังสาหาร นาเยีย และวารินชําราบ) โดยอาศัยการวิเคราะห์จากเอกสารและการสัมภาษณ์แบบเจาะลึก (เน้นที่ผู้บริหาร ผู้ปฏิบัติงาน และเกษตรกรในพื้นที่) ผลการศึกษาชี้ให้เห็นว่า เนื้อหาสาระของนโยบายเศรษฐกิจชีวภาพ ตั้งแต่วัตถุประสงค์ ตัวชี้วัด แนวทางปฏิบัติ และหน่วยงานผู้รับผิดชอบหลัก ยังไม่ชัดเจนเพียงพอ ส่งผลต่อแผนปฏิบัติงานที่เชื่อมโยงระหว่างนโยบายของรัฐ นโยบายของกระทรวง และยุทธศาสตร์ของจังหวัด ไม่สอดคล้องและยังไม่มีประสิทธิภาพเท่าที่ควร อย่างไรก็ดี นโยบายดังกล่าวยังคงสามารถขับเคลื่อนต่อไปได้ อันเนื่องมาจากปัจจัยด้านสภาพแวดล้อมของนโยบาย กล่าวคือ ความร่วมมือระหว่างผู้ที่เกี่ยวข้องได้ช่วยกันผลักดันนโยบาย นอกจากนี้จะพบว่านโยบายดังกล่าวยังมีความเชื่อมโยงกับโครงการเดิมในพื้นที่ ในท้ายที่สุด ผู้เขียนมีข้อเสนอแนะในเชิงนโยบายคือ (1) ภาครัฐต้องกําหนดเนื้อหาสาระของนโยบายให้มีความชัดเจน (2) ภาครัฐต้องกําหนดหลักเกณฑ์และทิศทางของนโยบายเกี่ยวกับการใช้สารเคมีในภาคการเกษตรให้เข้มข้น (3) ภาครัฐควรปรับเปลี่ยนทัศนคติของเกษตรกรเกี่ยวกับการทําเกษตรอินทรีย์ (4) ภาครัฐควรปรับบทบาทการช่วยเหลือให้สอดคล้องกับศักยภาพของเกษตรกร (5) ภาครัฐควรมีการถอดบทเรียนร่วมกันระหว่างผู้ที่เกี่ยวข้อง (6) ภาครัฐควรเรียนรู้เกี่ยวกับระบบตลาดของมันสําปะหลังมากขึ้น