การบริหารจัดการอุทกภัยในสถานการณ์ภัยพิบัติจังหวัดน่าน ปี 2567
คำสำคัญ:
การจัดการภัยพิบัติ, ความเสี่ยง, การป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย, การจัดการในภาวะฉุกเฉินบทคัดย่อ
อุทกภัยที่เกิดขึ้นในจังหวัดน่านเมื่อปี 2567 สะท้อนถึงความซับซ้อนของปัญหาภัยธรรมชาติที่ทวีความรุนแรงและความถี่เพิ่มมากขึ้น อันเนื่องมาจากลักษณะภูมิประเทศที่เอื้อต่อการเกิดน้ำหลาก ประกอบกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่ทำให้ปริมาณฝนตกในพื้นที่เพิ่มสูงขึ้น ซึ่งต้องการการจัดการที่มีความยืดหยุ่นและประสิทธิภาพ โดยบทความนี้ใช้วิธีการศึกษาโดยการทบทวนวรรณกรรมจากข่าวสาร บทความ และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง เพื่อพิเคราะห์หาแนวทางการรับมือในอนาคต ได้ดังนี้ 1) ศึกษาสาเหตุและรูปแบบของอุทกภัย เพื่อคาดการณ์พื้นที่เสี่ยงและการจัดการน้ำในสถานการณ์อุทกภัย 2) วางแผนป้องกันอุทกภัยจากการสร้างระบบระบายน้ำที่มีประสิทธิภาพ รวมถึงการศึกษาจากประสบการณ์ของต่างประเทศอย่างจีนและเนเธอร์แลนด์ 3) บูรณาการการป้องกันอุทกภัยกับการพัฒนาเมืองและการใช้ที่ดินด้วยการสร้างพื้นที่ดูดซับน้ำ หลีกเลี่ยงการสร้างบ้านในพื้นที่เสี่ยงน้ำท่วม 4) การฝึกอบรมชุมชนและการใช้เทคโนโลยีในการเตือนภัย 5) บูรณาการการป้องกันภัยพิบัติในระดับท้องถิ่นและการร่วมมือระหว่างภาครัฐ ภาคเอกชน และชุมชน 6) ใช้แนวทางฟื้นฟูพื้นที่หลังเกิดอุทกภัยผ่านโครงการที่สามารถปรับสภาพแวดล้อมเพื่อไม่ให้เกิดความเสียหายซ้ำซ้อน 7) ใช้เทคโนโลยีติดตามสภาพอากาศและการจัดการข้อมูลภูมิสารสนเทศ และ 8) เน้นการสื่อสารในภาวะวิกฤตอย่างเป็นพลวัตรให้ทันต่อห้วงเวลาปัจจุบัน
เอกสารอ้างอิง
Alfieri, L., B. et al. (2017). Global projections of river flood risk in a warmer world. Earth's Future, 5(2), 171-82
Thai PBS. (2567). สถานการณ์อุทกภัยในภาคเหนือของประเทศไทย ปี 2567. https://policywatch.thaipbs.or.th/article/environment-70
คณะกรรมการลุ่มน้ำน่าน. (2566). แผนป้องกันและแก้ไขภาวะน้ำท่วม. สำนักงานทรัพยากรน้ำภาค 1.
United Nations Office for Disaster Risk Reduction. (2015). Sendai framework for disaster risk reduction 2015-2030. United Nations.
United Nations Office for Disaster Risk Reduction. (2023). Global Assessment Report 2023 Mapping Resilience for the Sustainable Development Goals. United Nations Office for Disaster Risk Reduction.
สำนักงานประชาสัมพันธ์จังหวัดน่าน. (2567). น่าน แถลงข่าวสรุปรายงานสถานการณ์อุทกภัยพื้นที่จังหวัดน่านในห้วงที่ผ่านมา ในกิจกรรมแถลงข่าวประจำเดือนกันยายน 2567. https://nan.prd.go.th/th/content/category/detail/id/9/iid/325665.
สถานีวิทยุเพื่อความปลอดภัยและการจราจร. (2567). สรุปสถานการณ์อุทกภัย จังหวัดน่าน ในเมืองน้ำลดแล้ว. https://today.line.me/th/v2/article/aGmBwJ3.
ณัฐวิคม พันธุวงศ์ภักดี. (2567). มรสุม 2567: เมื่อเส้นชีวิตกลายเป็นภัยพิบัติ สำรวจสถานการณ์น้ำท่วมเเละการตั้งรับปรับตัวของไทย. https://www.sdgmove.com/2024/10/07/flood-thailand-mitigation/.
ชวลิต จันทรรัตน์. (2567). 3 สาเหตุหลัก จ.น่าน น้ำท่วมหนักที่สุดในรอบ 100 ปี. https://www.thairath.co.th/scoop/infographic/2810668.
สำนักงานจังหวัดน่าน. (2566). แผนพัฒนาจังหวัดน่าน (พ.ศ. 2566 – 2570). สำนักงานจังหวัดน่าน.
สำนักบริหารโครงการ. (2563). รายงานแผนแม่บทการพัฒนาลุ่มน้ำระดับจังหวัด จังหวัดน่าน. กรมชลประทาน.
พระราชบัญญัติทรัพยากรน้ำ พ.ศ. 2561. (2561, 28 ธันวาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 135 ตอนที่ 112 ก. หน้า 44.
คณะกรรมการลุ่มน้ำน่าน. (2566). แผนป้องกันและแก้ไขภาวะน้ำท่วม ลุ่มน้ำน่าน. สำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติภาค 1.
กลุ่มงานยุทธศาสตร์และข้อมูลเพื่อการพัฒนาจังหวัด. (2566). แผนพัฒนาจังหวัดน่าน พ.ศ. 2566-2570 ฉบับทบทวน ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2568. สำนักงานจังหวัดน่าน.
คณะกรรมการป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยจังหวัดน่าน. (2564). แผนการป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยจังหวัดน่าน พ.ศ. 2564-2570. สำนักงานป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยจังหวัดน่าน.
ศรีราชา เจริญพานิช และคณะ. (2554). การบริหารจัดการน้ำท่วมและอุทกภัยของน้ำท่วม. (รายงานวิจัย). สำนักงานผู้ตรวจการแผ่นดิน.
เอกราช บุญเริง และไพโรจน์ ภัทรนรากุล. (2560). การเสริมสร้างศักยภาพของชุมชนในการจัดการอุทกภัยและภัยแล้งในพื้นที่จังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง. วารสารการเมืองการปกครอง, 7(3), 100-118.
เฉลิมพร สีโสภา และไพโรจน์ ภัทรนรากุล. (2558). ความร่วมมือของภาครัฐและภาคเอกชนในการฟื้นฟูผลกระทบ จากมหาอุทกภัยในเขตนิคมอุตสาหกรรมภาคกลาง. วารสารวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย, 10(32), 74-82.
Chafjiri, A.S., et al., (2024). Enhancing Flood Risk Mitigation by Advanced Data-Driven Approach. Heliyon, 10(18), 1-23.
Grodek, T., and Benito, G., (2024). Reevaluating Flood Protection: Disaster Risk Reduction for Urbanized Alluvial Fans. Natural Hazards and Earth System Sciences, 2024, 1-28.
Huanga, C., and Wang, C., (2024). Enhancing Urban Flood Resilience: Interdisciplinary Integration of Climate Adaptation, Flood Control, and Land-use Planning from 3PA to 4PA. Journal of Water and Climate Change, 15(4), 1961-1968.
Geddes, A., et al., (2024). Integrating Direct Messaging with Flood Alerts and Warnings: Insights into Effectiveness from a Registered Public User Population. Journal of Flood Risk Management, 17(2), 1-15.
Saad, M.S.H., et al., (2024). Flood Risk Management in Development Projects: A Review of Malaysian Perspective within the Sendai Framework for Disaster Risk Reduction 2015 2030. Construction, 4(2), 103-117.
เฉลิมขวัญ คาภูน้อย. (2554). ความพึงพอใจของผู้ประสบภัยที่มีต่อความช่วยเหลือของภาครัฐและเอกชน ภายหลังการเกิดอุทกภัยในตำบลแม่พริก อำเภอแม่พริก จังหวัดลำปาง. (การค้นคว้าอิสระปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต) มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
Kavitha, P., et al., (2024). The Development of Early Flood Monitoring and a WhatsApp-Based Alert System for Timely Disaster Preparedness and Response in Vulnerable Communities. Engineering Proceedings, 62(18), 1-8.
Graffeo, J, and Jin, Y, (2024). Attude in a cris: A new keystone concept in crisis communication leadership. Journal of Contingencies and Crisis Management, 32(1), e125552.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสมาคมรัฐประศาสนศาสตร์แห่งประเทศไทย
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
