สถานการณ์คุณธรรมในสังคมไทย: แนวโน้ม การวิเคราะห์ และกลไกขับเคลื่อนคุณธรรมเชิงบูรณาการ

บทคัดย่อ

บทความนี้นำเสนอข้อมูลสถานการณ์คุณธรรมในสังคมไทยจำแนกตามเครือข่ายทางสังคม 6 เครือข่าย โดยรวบรวมข้อมูล ข่าวสาร สถานการณ์ปรากฏการณ์ต่างๆ ในสังคมในช่วงปี พ.ศ. 2566-2567 และตรวจสอบคุณภาพและความถูกต้องผ่านการแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกับนักวิชาการ ผู้ทรงคูณวุฒิ และผู้แทนเครือข่ายทางสังคม และนำเสนอในงานสมัชชาคุณธรรมระดับภาคตลอดปี พ.ศ. 2567 เพื่อนำมาวิเคราะห์ปรากฏการณ์สังคมในมิติคุณธรรม ผลการศึกษา พบว่า 1) เครือข่ายองค์กรภาครัฐมีระบบประเมินคุณธรรมและความโปร่งใส (Integrity and Transparency Assessment: ITA) และธรรมาภิบาลดิจิทัล 2) เครือข่ายภาคธุรกิจให้ความสำคัญกับแนวทาง ESG เพื่อความโปร่งใสและรับผิดชอบต่อสังคม 3) เครือข่ายการศึกษาเน้นพัฒนาจริยธรรมแก่นักเรียนผ่านโครงงานคุณธรรม การลดความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา และส่งเสริมสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัยในสถานศึกษา 4) เครือข่ายศาสนาพัฒนาผู้เผยแผ่ศาสนา หลักธรรมสอดคล้องกับชีวิต และนำไปปฏิบัติได้จริงเพื่อลดการเผยแพร่ความเชื่อที่ถูกบิดเบือน 5) เครือข่ายภาคประชาสังคมชุมชนและครอบครัว เน้นปัญหาสาธารณะและแก้ไขส่งเสริมคุณธรรมโดยใช้ชุมชนเป็นฐาน ปลูกฝังค่านิยมที่ดีผ่านครอบครัว และ 6) เครือข่ายสื่อมวลชนเผชิญความท้าทายการปรับตัว โดยเฉพาะสื่อออนไลน์ แต่ก็ต้องรักษาจริยธรรมวิชาชีพ และเสริมสร้างภูมิคุ้มกันการใช้สื่อหรือการรู้เท่าทันสื่อ