นโยบายต่างประเทศไทยกับแนวทางการขับเคลื่อนภูมิพลังวัฒนธรรม (Soft Power) เพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน
คำสำคัญ:
ภูมิพลังวัฒนธรรม, นโยบายต่างประเทศไทย, การพัฒนาอย่างยั่งยืนบทคัดย่อ
ภูมิพลังวัฒนธรรม (Soft Power) เป็นเครื่องมือที่มีความสำคัญต่อการเสริมสร้าง “วัฒนธรรมสัมพันธ์นานาชาติ” ซึ่งเป็นความสัมพันธ์ที่ดีและแน่นแฟ้นระหว่างประเทศของทุก “ตัวแสดง” ประกอบด้วย ภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคพลเมือง เพื่อก่อให้เกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ทางวัฒนธรรมข้ามพรมแดนและเอื้อต่อการพัฒนาและยกระดับความสัมพันธ์และความร่วมมือระหว่างประเทศในทุกมิติ บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและวิเคราะห์บทบาทของภาครัฐและการกำหนดนโยบายต่างประเทศไทยในการขับเคลื่อนภูมิพลังวัฒนธรรม (Soft Power) ภายใต้บริบทและอัตลักษณ์ที่หลากหลายโดยคำนึงถึงความสมดุลในทุกมิติอันนำไปสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน โดยใช้แนวคิดไตรภาคีศิลปวัฒนธรรม ได้แก่ “สามสัมพันธ์ สามฐาน สามพลัง” ของ เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์ (2565) นำมาวิเคราะห์แนวทางการกำหนดนโยบายต่างประเทศไทยในการจัดระเบียบโลกใหม่ (New World Order) ผลการศึกษาพบว่า ภาครัฐมีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งในการขับเคลื่อนภูมิพลังวัฒนธรรม (Soft Power) เพื่อเสริมสร้าง วัฒนธรรมสัมพันธ์นานาชาติและพัฒนาเครือข่ายความร่วมมือระหว่างประเทศ โดยรัฐทำหน้าที่เป็น “ผู้นำเชิงนโยบาย” (Policy Leader) ในการกำหนดทิศทาง ยุทธศาสตร์ และโครงสร้างพื้นฐานที่เอื้อต่อการใช้ภูมิพลังวัฒนธรรมเป็นเครื่องมือทางการทูตและการพัฒนาเศรษฐกิจอย่างยั่งยืน
เอกสารอ้างอิง
ขวัญชนก เหล่าสุนทร. (2567). ภูมิพลังวัฒนธรรมสร้างสรรค์ (Soft Power & Creative Culture). โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
คณะอนุกรรมาธิการด้านศิลปะและวัฒนธรรม. (2567). การส่งเสริมต้นทุนทางศิลปะและวัฒนธรรมสู่ความเป็นสากล. https://www.parliament.go.th/
เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์. (2566). ภูมิพลังวัฒนธรรม แทน ซอฟต์พาวเวอร์ เพื่อให้คนไทยเข้าใจ. https://www.khaosod.co.th/
เอกวิทย์ ณ ถลาง. (2556). ถึงเวลาต้องเปลี่ยนแปลงการศึกษาของไทยครั้งใหญ่อีกแล้ว: กระแสการเปลี่ยนแปลงระดับโลกภูมิภาคเอเชียอาคเนย์และบ้านเมืองไทยที่ส่งผลต่อปัญหาและการเปลี่ยนแปลงการจัดการศึกษาไทย. Silpakorn University e-Journal (Social Sciences, Humanities, and Arts), 5(9), 367-392.
เสรี พงศ์พิศ. (2566). ศาสตร์แห่งการตีความและการประยุกต์ในสังคมไทย. วารสารปราชญ์ประชาคม, 1(1), 12-41.
อานันท์ กาญจนพันธุ์. (2557). สถานภาพปัญหาและทิศทางการศึกษาพัฒนาการทางประวัติศาสตร์และสังคมล้านนา (2430-2529). Social Sciences Academic Journal, Faculty of Social Sciences, Chiang Mai University, 26(2), 19-57.
พีระ เจริญวัฒนกูล. (2561). พินิจแนวคิด Soft power อย่างจริงจัง: ปัญหาและความเข้าใจผิดในการประยุกต์ใช้แนวคิดนี้ในงานวิชาการไทย. วารสารรัฐศาสตร์นิเทศ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 4(2), 253-277.
Rothman, S. B. (2011). Revising the soft power concept: what are the means and mechanisms of soft power? Journal of Political Power, 4(1), 49-64.
Nye, J. S. (1990). Soft power. Journal of Foreign policy, 4(8), 153-171.
Nye Jr, J. S. (2004). Soft power and American foreign policy. Political science quarterly, 119(2), 255-270.
ธเนศ อาภรณ์สุวรรณ. (2548). รัฐเก่าในขวดใหม่: การเปลี่ยนแปลงและต่อเนื่องของรัฐและชาติในอุษาคเนย์. วารสารศิลปศาสตร์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 5(2), 55-102.
ยุวดี นิรัตน์ตระกูล. (2554). การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์: ต่อยอด เพิ่มคุณค่า หาจุดต่าง. http://www.etatjournal.com/upload/245/9_CreativeTourism
ไชยวัฒน์ ค้ำชู. (2553). กลุ่มผลประโยชน์กับการกำหนดนโยบายสาธารณะในประเทศญี่ปุ่น: พลวัตรของ การเปลี่ยนแปลงและนัยที่มีต่อประเทศไทย. สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัย และ นวัตกรรม.
สุรินทร์ พิศสุวรรณ. (2543). ผู้นำ ความขัดแย้งและความรุนแรง: สภาวการณ์ในจังหวัดชายแดนภาคใต้.วารสารรูมแล, 21(2), 37-46.
กระทรวงการต่างประเทศ. (2565). รายงานของกระทรวงการต่างประเทศ พ.ศ. 2564. https://www.mfa.go.th/th/
สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา. (2560). รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560. https://www.senate.go.th/assets/portals/13/files/
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสมาคมรัฐประศาสนศาสตร์แห่งประเทศไทย
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
