ภาวะวิกฤตออนไลน์ : ความท้าทายขององค์กรในยุคดิจิทัล
DOI:
https://doi.org/10.60101/jimc2025.2766คำสำคัญ:
การจัดการภาวะวิกฤต, วิกฤตออนไลน์, สื่อสังคมออนไลน์, บิ๊กดาต้า, ดิจิทัลบทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อทบทวนวรรณกรรมแนวคิดที่เกี่ยวข้องกับ
การจัดการภาวะวิกฤตออนไลน์ซึ่งเป็นภาวะวิกฤตชนิดใหม่ที่เกิดขึ้นในยุคดิจิทัล
การสื่อสารผ่านสื่อออนไลน์อย่างแพร่หลายนี้ส่งผลกระทบต่อองค์กรให้เผชิญหน้ากับภาวะวิกฤตที่สูงขึ้นตามไปด้วย บทความนี้จึงมุ่งนำเสนอเนื้อหาในประเด็นที่เกี่ยวข้องกับลักษณะทั่วไปของภาวะวิกฤตออนไลน์ ได้แก่ ต้นกำเนิดของภาวะวิกฤตออนไลน์ สาเหตุของภาวะวิกฤตออนไลน์ ลักษณะและผลกระทบของภาวะวิกฤตออนไลน์ รวมถึงปรากฏการณ์ “ทัวร์ลง”ซึ่งเป็นภาวะวิกฤตออนไลน์ที่เปลี่ยนแปลงไปตามยุคสมัย และนำเสนอแนวทางการจัดการภาวะวิกฤตออนไลน์ ประกอบด้วย การประยุกต์ใช้วิธีการจัดการวิกฤตแบบดั้งเดิม การใช้สื่อสังคมออนไลน์เป็นเครื่องมือจัดการวิกฤต และการเสริมประสิทธิภาพการจัดการวิกฤตด้วยบิกดาตา เพื่อให้สามารถนำองค์ความรู้เหล่านี้ไปต่อยอดในการจัดการกับภาวะวิกฤตให้สอดคล้องกับความเปลี่ยนแปลงทางภูมิทัศน์สื่อและช่วยให้สามารถรับมือกับวิกฤตการณ์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
เอกสารอ้างอิง
ภาษาไทย
จุติพร ปริญโญกุล. (2567). แบบจำลองการทำนายและแนวทางการจัดการภาวะวิกฤตออนไลน์ทางการเมืองโดย
ใช้บิ๊กดาต้า [วิทยานิพนธ์ปริญญานิเทศศาสตรดุษฎีบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย]. https://digital.car.chula.ac.th/chulaetd/11210/
จุติพร ปริญโญกุล และธาตรี ใต้ฟ้าพูล. (2563). การใช้บิ๊กดาต้าเพื่อการจัดการภาวะวิกฤตออนไลน์. วารสารการ
ประชาสัมพันธ์และการโฆษณา, 13(2), 66-84.
นิเวศน์ เหมวชิรวรากร. (2563, ตุลาคม). 'ทัวร์ลง'. https://www.bangkokbiznews.com/business/901047
ประชาชาติธุรกิจ. (2565, 25 มกราคม). ภาวะวิกฤตบนโลกออนไลน์ รู้เร็ว รับมือก่อนไม่บานปลาย.
https://www. prachachat.net/d-life/news-847148
พันธ์ศักดิ์ อาภาขจร. (2564, 15 กรกฎาคม). ทัวร์ลง-คว่ำบาตรออนไลน์... ประชาธิปไตย หรือ “ปิดปาก-ทำลาย”
คนเห็นต่าง. สำนักข่าวอิศรา. https://www.isranews.org/article/south-news/south-slide/
-callout.html
ร็อกเกต มีเดีย แล็บ. (2566, 21 สิงหาคม). สำรวจปรากฏการณ์ทัวร์ลง ครึ่งปีหลัง 2022: แค่ชาวเน็ตทะเลาะกัน
หรือมีอะไรมากกว่านั้น. https://rocketmedialab.co/controversial-issue/
ภาษาอังกฤษ
Barton, L. (1993). Crisis in organizations: Managing and communicating in the heat of chaos. South-Western Publishing Company.
Bennett, W. L., & Iyengar, S. (2008). A new era of minimal effects? The changing foundations of political communication. Journal of Communication Management, 58(4), 707-731.
Brynielsson, J., Granåsen, M., Lindquist, S., Narganes Quijano, M., Nilsson, S., & Trnka, J. (2018). Informing crisis alerts using social media: Best practices and proof of concept. Journal of Contingencies Crisis Management, 26(1), 28-40.
Coombs, W. T. (2007). Protecting organization reputations during a crisis: The development and application of situational crisis communication theory. Corporate reputation review, 10(3), 163-176.
Coombs, W. T. (2010). Sustainability: a new and complex'challenge'for crisis managers. International Journal of Sustainable Strategic Management, 2(1), 4-16.
Coombs, W. T. (2015a). Ongoing crisis communication: Planning, managing, and responding (4). Sage Publications.
Coombs, W. T. (2017). Digital naturals and the rise of paracrises: The shape of modern crisis communication. New media public Relations Review, 281-290.
Coombs, W. T., & Holladay, S. J. (2012). Amazon. com's Orwellian nightmare: exploring apology in an online environment. Journal of Communication Management, 16(3), 280-295.
Doka, K., Mytilinis, I., Giannakopoulos, I., Konstantinou, I., Tsitsigkos, D., Terrovitis, M., & Koziris, N. (2017). Exploiting social networking and mobile data for crisis detection and management. In Information Systems for Crisis Response and Management in Mediterranean Countries: 4th International Conference, ISCRAM-med 2017, Xanthi, Greece, October 18-20, 2017, Proceedings 4. 28-40. Springer International Publishing.
Emmanouil, D., & Nikolaos, D. (2015, July). Big data analytics in prevention, preparedness, response and recovery in crisis and disaster management. In The 18th International Conference on Circuits, Systems, Communications and Computers (CSCC 2015), Recent Advances in Computer Engineering Series, 32, 476-482.
Eriksson, M. (2018). Lessons for crisis communication on social media: A systematic review of what research tells the practice. International Journal of Strategic Communication, 12(5), 526-551.
Glaesser, D. (2006). Crisis management in the tourism industry. Routledge.
González-Herrero, A., & Smith, S. (2008). Crisis communications management on the web: how internet‐based technologies are changing the way public relations professionals handle business crises. Journal of Contingencies Crisis Management 16(3), 143-153.
Graham, M. W., Avery, E. J., & Park, S. (2015). The role of social media in local government crisis communications. Public Relations Review, 41(3), 386-394.
Hadi, T. A., & Fleshler, K. (2016). Integrating social media monitoring into public health emergency response operations. Disaster Medicine Public Health Preparedness 10(5), 775-780.
Hilse, M., & Hoewner, J. (1998). The communication crisis in the internet and what one can do against it. J Interactive Enterprise Communication, 137-154.
Hurk, V. d., & Mari, A. (2013). Social media crisis communications: Preparing for, preventing, and surviving a Public Relations# FAIL. Pearson Education.
Jurgens, M., & Helsloot, I. (2018). The effect of social media on the dynamics of (self) resilience during disasters: A literature review. Journal of contingencies crisis management, 26(1), 79-88.
Kaplan, A. M., & Haenlein, M. (2010). Users of the world, unite! The challenges and opportunities of Social Media. Business Horizons, 53(1), 59-68.
Kliatchko, J. (2008). Revisiting the IMC construct: A revised definition and four pillars. J International Journal of Advertising, 27(1), 133-160.
Maresh- Fuehrer, M, M., & Smith, R. (2016). Social media mapping innovations for crisis prevention, response, and evaluation. Computers in Human Behavior, 54, 620-629.
Mei, J. S. A., Bansal, N., & Pang, A. (2010). New media: a new medium in escalating crises?. Corporate Communications: An International Journal, 15(2), 143-155.
Pearson, C. M., & Clair, J. A. (1998). Reframing crisis management. Academy of Management review, 23(1), 59-76.
Robinson, B., Power, R., & Cameron, M. (2013, May). A sensitive twitter earthquake detector.
In Proceedings of the 22nd international conference on world wide web (pp. 999-1002).
Shoemaker, P. J., Eichholz, M., Kim, E., & Wrigley, B. (2001). Individual and routine forces in gatekeeping. J Journalism mass communication quarterly, 78(2), 233-246.
Ulmer, R. R., Sellnow, T. L., & Seeger, M. W. (2010). Effective crisis communication: Moving
from crisis to opportunity. Sage Publications.
Valentini, C., & Kruckeberg, D. (2016). The future role of social media in international crisis communication. The handbook of international crisis communication research, 478-488.
Veil, S. R., Buehner, T., & Palenchar, M. J. (2011). A work‐in‐process literature review: Incorporating social media in risk and crisis communication. Journal of contingencies crisis management, 19(2), 110-122.
Vieweg, S., Hughes, A. L., Starbird, K., & Palen, L. (2010, April). Microblogging during two natural
hazards events: what twitter may contribute to situational awareness. In Proceedings of the SIGCHI conference on human factors in computing systems. 1079-1088.
