การสร้างแบบวัดการคิดอย่างมีวิจารณญาณและการแก้ปัญหาของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาบุรีรัมย์

ผู้แต่ง

  • ปัญณพร ยามา สาขาวิชาวิจัยและประเมินผลการศึกษา คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์
  • อรนุช ศรีคำ มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์
  • สุชาติ หอมจันทร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์

DOI:

https://doi.org/10.65205/jasrru.2025.2998

คำสำคัญ:

การสร้างแบบวัด, การสร้างแบบวัด, การคิดอย่างมีวิจารณญาณ, การแก้ปัญหา, กระบวนการแก้ปัญหาของโพลยา

บทคัดย่อ

สภาพสังคมไทยในปัจจุบันตกอยู่ในสภาพวิกฤต อันเป็นผลมาจากความอ่อนแอทางความคิดส่งผลให้บุคคลในสังคมขาดการตรวจสอบความจริง และตีความสถานการณ์ต่าง ๆ คลาดเคลื่อนจากความเป็นจริง กระทรวงศึกษาธิการ จึงได้กำหนดมาตรฐานคุณภาพของผู้เรียนให้มีความสามารถในการคิดขั้นสูง เพื่อให้ผู้เรียนสร้างองค์ความรู้สำหรับการตัดสินใจ และสามารถหาวิธีแก้ไขปัญหา ได้อย่างถูกต้อง การวิจัยในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) สร้างแบบวัดการคิดอย่างมีวิจารณญาณ และการแก้ปัญหา 2) ตรวจสอบคุณภาพแบบวัดการคิดอย่างมีวิจารณญาณ และการแก้ปัญหา 3) สร้างเกณฑ์ปกติ กลุ่มตัวอย่าง คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาบุรีรัมย์ จำนวน  807 คน เครื่องมือเป็นแบบวัด สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ ได้แก่ วิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยัน และคะแนนมาตรฐานทีแบบ           แจกแจงปกติ ผลการวิจัยพบว่า มีดัชนีวัดระดับความกลมกลืนระหว่างโมเดลกับข้อมูลเชิงประจักษ์ ได้ค่าไคสแควร์ ไม่มีนัยสำคัญทางสถิต ( = 210.47, df = 187, p–value =0.12, = 1.13 และค่า RMSEA = 0.02 ค่า GFI = 0.94 ค่า AGFI = 0.90 ค่า RMA = 0.045 แสดงว่า โมเดลมีความเที่ยงตรงเชิงโครงสร้าง มีเกณฑ์ปกติในรูปคะแนน T ปกติ อยู่ระหว่าง T20 ถึง T77 ได้สมการเส้นตรงดังนี้   = 1.196X - 39.33 แสดงว่าระดับการคิดอย่างมีวิจารณญาณ และการแก้ปัญหา อยู่ในระดับอ่อนถึงระดับดีมาก ส่วนใหญ่อยู่ในระดับดี

        การวิจัยที่ตรวจสอบคุณภาพของแบบวัดช่วยให้เครื่องมือมีความถูกต้อง น่าเชื่อถือมีคุณภาพในการวัดการคิดอย่างมีวิจารณญาณ และการแก้ปัญหา สามารถประเมินทักษะผู้เรียนเป็นรูปธรรมมากขึ้น หรือใน การพัฒนาการเรียนการสอน และการตัดสินใจเชิงนโยบายได้อย่างมีประสิทธิภาพ ส่งผลให้การพัฒนาทักษะเหล่านี้เกิดขึ้นจริง และตอบโจทย์สังคมปัจจุบัน และสร้างเกณฑ์ปกติสามารถแปลความหมายคะแนนของนักเรียนมีความชัดเจน มีความเป็นมาตรฐาน ผู้สอนสามารถใช้เกณฑ์ดังกล่าวในการประเมินระดับความสามารถของผู้เรียนได้อย่างเป็นธรรมและถูกต้อง ผลการประเมินสามารถนำไปใช้ในการวางแผนพัฒนาการเรียนการสอนและติดตามความก้าวหน้าของผู้เรียนอย่างมีประสิทธิภาพ

Downloads

Download data is not yet available.

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงศึกษาธิการ. (2551). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว.

ชนัดดา เทียนฤกษ์. (2557). "การพัฒนาโมเดลการวัดทักษะชีวิตและอาชีพของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายในศตวรรษที่ 21" [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย].

ชัยวัฒน์ สุทธิรัตน์. (2558). นวัตกรรมการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ (พิมพ์ครั้งที่ 6). นนทบุรี.

ณัฐารส ภูคา. (2564). การสร้างแบบวัดความสามารถในการคิดเชิงระบบ(Systems thinking) สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยนเรศวร].

ทรงศักดิ์ ภูสีอ่อน. (2561). การประยุกต์ใช้ SPSS วิเคราะห์ข้อมูลงานวิจัย (พิมพ์ครั้งที่ 8). ตักสิลาการพิมพ์.

นิวัฒนา วรรณคำ. (2565). “การจัดการเรียนรู้ด้วยเทคนิคการคิดแก้ปัญหาอนาคต. วารสารสังคมศาสตร์ปัญญาพัฒน์, 4(3), 246.

ไพศาล วรคำ. (2554). การวิจัยทางการศึกษา (พิมพ์ครั้งที่3). มหาสารคาม: ตักสิลาการพิมพ์. มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร

ล้วน สายยศและอังคณา สายยศ. (2560). เทคนิคการวิจัยทางการศึกษา. กรุงเทพฯ: สุวีริยาสาส์น.

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.). (2566). ผลการประเมิน PISA 2023วิทยาศาสตร์ การอ่าน และคณิตศาสตร์ ความเป็นเลิศและความเท่าเทียมทางการศึกษา. กรุงเทพฯ: สสวท.

สมนึก ภัททิยธนี. (2567). การวัดผลการศึกษา (พิมพ์ครั้งที่ 14). ประสานการพิมพ์.

สมหวัง พิธิยานุวัฒน์. (2559). วิธีวิทยาการประเมิน : ศาสตร์แห่งคุณค่า (พิมพ์ครั้งที่ 6). โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2566). การคิดและการสอนเพื่อพัฒนากระบวนการคิด : ต้นแบบการเรียนรู้ทางด้านหลักทฤษฎีและแนวปฏิบัติ. กรุงเทพฯ: โครงการพัฒนาการเรียนการสอน สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ

สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. (2559). พจนานุกรมศัพท์ศึกษาศาสตร์ร่วมสมัย ชุดการประเมินและวิจัยฉบับราชบัณฑิตยสภา. กรุงเทพฯ: อรุณการพิมพ์.

สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ สำนักนายกรัฐมนตรี. (2565). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 (พ.ศ. 2566—2570). ราชกิจจานุเบกษา. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2565/E/258/T_0001.PDF

สุนันทา ส่งนุ่น. (2566). การสร้างแบบวัดการคิดอย่างมีวิจารณญาณ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาตอนปลายในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาในจังหวัดพิษณุโลก. [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยนเรศวร].

สุภมาส อังศุโชติ. (2554). สถิติการวิเคราะห์สำหรับการวิจัยทางสังคมศาสตร์และพฤติกรรมศาสตร์ : เทคนิคการใช้โปรแกรม Lisrel (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ: เจริญดีมั่นคงการพิมพ์.

Bloom, B.S. (1979). Humancharacteristic and school learning. New York : McGraw – HllBook.

Dewey, J.(1901). How we Think. Lexington D.C. : Heath and Company.

Partnership for 21st Century Skill. (2007). 21st Century skills.http://www.p21.org .

Piaget, J. (1962). The Origins of Intelligence in Children. Trans by Marget Cook. New York : Internationnal Universitie Press.

Piaget, J. (1962). The Stages of Intellectual Development of the Child. Bulletin of The Meninger Chinic. V. 26

Watson, G., & Glaser,E.M. (1964). Watson-Glaser Critical Thinking Appraisal Manual. New York : Harcourt Brace and Word Inc.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

29-12-2025

รูปแบบการอ้างอิง

ยามา ป., ศรีคำ อ. . ., & หอมจันทร์ ส. . (2025). การสร้างแบบวัดการคิดอย่างมีวิจารณญาณและการแก้ปัญหาของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาบุรีรัมย์. วารสารราชภัฏสุรินทร์วิชาการ, 3(6), 135–148. https://doi.org/10.65205/jasrru.2025.2998