ผลการดำเนินงานของบริษัทจดทะเบียนในประเทศไทยภายหลังการเสนอขายหุ้นออกใหม่แก่ประชาชนครั้งแรก

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้ใช้ข้อมูลบริษัทจดทะเบียนเสนอขายหุ้นที่ออกใหม่แก่ประชาชนครั้งแรกในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย (SET) และบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์เอ็ม เอ ไอ (MAI) ตั้งแต่พ.ศ.2544 ถึงพ.ศ.2557 เพื่อศึกษาผลการดำเนินงานของบริษัทภายหลังการเสนอขายหุ้นออกใหม่แก่ประชาชนครั้งแรก โดยผลการดำเนินงานวัดโดยอัตราผลตอบแทนจากสินทรัพย์รวม (Operating Return on Assets), กระแสเงินสดจากกิจกรรมดำเนินงานต่อสินทรัพย์รวม (Operating Cash Flow on Total Assets) อัตราการหมุนเวียนของสินทรัพย์ (Sales / TA) ยอดขายและค่าใช้จ่ายฝ่ายทุน (Capital Expenditure)

ผลการศึกษาในส่วนแรกพบว่า ผลการดำเนินงานแต่ละช่วงปีภายหลังบริษัทเข้าจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์มีการเปลี่ยนแปลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ บริษัทจดทะเบียนส่วนใหญ่มีการเติบโตของยอดขาย และมีการลงทุนในสินทรัพย์ที่ใช้ในการดำเนินงานเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง แต่ประสิทธิภาพในการบริหารสินทรัพย์เพื่อให้เกิดรายได้ และความสามารถในการทำกำไรปรับตัวลดลง สาเหตุอาจเกิดจากการเปลี่ยนแปลงของโครงสร้างผู้ถือหุ้นภายหลังบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ ส่งผลให้เกิดต้นทุนตัวแทน (Agency Costs) หรืออาจเนื่องจากผู้บริหารตกแต่งงบการเงินของบริษัทเพื่อให้ไม่สะท้อนผลการดำเนินงานที่แท้จริง หรืออาจเกิดจากการที่ผู้บริหารตัดสินใจเข้าจดทะเบียนในช่วงที่ผลการดำเนินงานของบริษัทอยู่ในระดับดี เพื่อเอื้อประโยชน์ในการเสนอขายหุ้นให้แก่นักลงทุน

การศึกษาส่วนที่ 2 ศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเปลี่ยนแปลงในผลการดำเนินงานภายหลังเข้าจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ ซึ่งการศึกษาครั้งนี้ได้กำหนดตัวแปร 2 ตัวเพื่อใช้ในการวัดผลการดำเนินงาน ได้แก่ อัตราผลตอบแทนจากสินทรัพย์รวม (Operating Return on Assets) และกระแสเงินสดจากกิจกรรมดำเนินงานต่อสินทรัพย์รวม (Operating Cash Flow on Total Assets) โดยจำแนกรูปแบบการวัดการเปลี่ยนแปลงที่แตกต่างกัน ได้แก่ (1) การวัดการเปลี่ยนแปลงในผลการดำเนินงานภายหลังบริษัทเข้าจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ (Median Change) และ (2) การวัดการเปลี่ยนแปลงในผลการดำเนินงานภายหลังปรับด้วยค่ากลางของผลการดำเนินงานของบริษัททั้งหมดในกลุ่มอุตสาหกรรมและหมวดธุรกิจเดียวกัน (Median Industry-Adjusted Change)

ผลการศึกษาส่วนที่ 2 พบว่า มีเพียงตัวแปรเงินกู้ยืมระยะยาวจากสถาบันการเงิน (BankLoan) เท่านั้นที่มีความสัมพันธ์ในเชิงลบกับการเปลี่ยนแปลงผลการดำเนินงานเมื่อวัดด้วยอัตราผลตอบแทนจากสินทรัพย์รวม (Operating Return on Assets) และกระแสเงินสดจากกิจกรรมดำเนินงานต่อสินทรัพย์รวม (Operating Cash Flow on Total Assets) โดยมีความสัมพันธ์ทั้ง 2 รูปแบบการวัดการเปลี่ยนแปลง เนื่องจากหนี้สินจากการกู้ยืมเป็นแหล่งเงินทุนที่มีความเสี่ยงสูง โดยเฉพาะในด้านการบริหารสภาพคล่องและกระแสเงินสด ซึ่งส่งผลกระทบโดยตรงต่อการดำเนินงานและความสามารถในการทำกำไรของบริษัท อย่างไรก็ตาม ตัวแปรอื่นมีความสัมพันธ์ต่อการเปลี่ยนแปลงในผลการดำเนินงานภายหลังบริษัทเข้าจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์นั้น ขึ้นอยู่กับกำหนดรูปแบบการวัดการเปลี่ยนแปลง