“บายสะไรเดิม” สัญลักษณ์และการสื่อความหมายด้านการดำเนินชีวิต ของชาวไทยเชื้อสายเขมร
DOI:
https://doi.org/10.14456/jasrru.2023.20คำสำคัญ:
บายสะไร, ความเชื่อและพิธีกรรม, สัญลักษณ์, ชาวไทยเชื้อสายเขมรบทคัดย่อ
“บายสะไรเดิม” เป็นนวัตกรรมที่เกิดฐานคติความเชื่อและนำมาประกอบในพิธีกรรมของมนุษย์ มีการสืบทอดมาแต่โบราณ ในกลุ่มชาวไทยเชื้อสายเขมร ยังเป็นเครื่องบูชาในพิธีกรรมต่าง ๆ ที่สำคัญ วัสดุที่ใช้ประดิษฐ์จากใบกล้วย ม้วนเป็นกรวยแล้วนำมาประกอบกัน มีลักษณะเป็นชั้น ๆ มักนิยม 3 ชั้น 5 ชั้น 7 ชั้น 9 ชั้น แต่ละชั้นจะประดับด้วยขนม ข้าวต้ม กล้วย มะพร้าว ผลไม้อื่น ๆ มีการจัดขึ้นเพื่อเป็นเครื่องบูชา การให้ความสำคัญในลักษณะเป็นสัญลักษณ์การสื่อสารและบูชาต่อเทพเจ้าและอำนาจเหนือมนุษย์ “บายสะไร” ได้เป็นเครื่องบรรณาการแสดงถึงความเคารพและบูชา วัตถุประสงค์เพื่อการเซ่นไหว้ พร้อมการเชิญเทวดาและดวงวิญญาณมาร่วมในพิธีกรรมและอวยพร และสิ่งที่บูชาฐานคติชาวไทยเชื้อสายเขมรมีความเชื่อว่ามีผลด้านความสำเร็จ ต่อผู้ทำพิธีกรรมในด้านความสมปรารถนา จึงถือว่าเป็นบายศรีที่มีความสำคัญมากต่อพิธีกรรมบูชา เทวดา และอำนาจสิ่งศักดิ์สิทธิ์ เป็นการสร้างขวัญและกำลังใจ วิถีชีวิต ความเป็นอยู่ บายศรีของชาวไทยเชื้อสายเขมรยังเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่คงอยู่ถาวรในชุมชนของชาวไทยเชื้อสายเขมรมีการจัดขึ้นเนื่องวาระสำคัญต่างๆ
Downloads
References
โกลัญญา ศิริสงวน. (2556). สัญลักษณ์ในบายศรีของชาวไทยเขมรสุรินทร์. สาขาวิชาการวิจัยและพัฒนาท้องถิ่น มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์.
ทองดา คลังฤทธิ์. (2565, เมษายน 11). สัมภาษณ์.
ประกอบ ผลงาม. (2538). สารานุกรมกลุ่มชาติพันธุ์เขมรถิ่นไทย. กรุงเทพฯ : สหธรรมิก.
ประชา คลังฤทธิ์. (2565, เมษายน 11). สัมภาษณ์.
พจนานุกรม ราชบัณฑิตยสถาน. (2542). ฉบับราชบัณฑิตยสถาน. กรุงเทพฯ : บริษัท นานมีบุ๊คส์พับลิเคชั่น.
พระครูโสภณธรรมรังสี. (2565, กันยายน 19). เจ้าคณะอำเภอเมืองสุรินทร์ (ธ). สัมภาษณ์.
พระเฑียรวิทย์ โอชาวัฒน์. (2548). การศึกษาความเชื่อและพิธีกรรมทางพระพุทธศาสนาของร่างทรง : กรณีศึกษาในเขตกรุงเทพมหานคร. ปริญญาพุทธศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระสมชาย สิริวัฒโก. (2565, กันยายน 19). สัมภาษณ์.
แม่ชีบัวลิน หมื่นยิ่ง. (2565, กันยายน 19). ผู้มีประสบการณ์. สัมภาษณ์.
ยโสธารา ศิริภาประภากร. (2556). ศึกษาความเชื่อและพิธีกรรมการเข้าทรงของชาวพุทธ : กรณีศึกษาบ้านศาลาสามัคคี ตำบลบ้านชบ อำเภอสังขะ จังหวัดสุรินทร์. ปริญญาพุทธศาสตรมหาบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
ยโสธารา ศิริภาประภากร. (2559). การสืบเชื้อสายทางวัฒนธรรมด้วยพิธีกรรม แกลมอของชาวไทยกูย. การประชุมวิชาการระดับชาติ ราชมงคลสุรินทร์วิชาการ ครั้งที่ 8 “วิจัยเพื่อพัฒนาประเทศไทย 4.0”. มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน วิทยาเขตสุรินทร์ (22-23 ธันวาคม) .
ยโสธารา ศิริภาประภากร. (2559). อิทธิพลทางความเชื่อกับรูปแบบวิถีการดำเนินชีวิตพิธีกรรมการสะเดาะเคราะห์ต่ออายุของชาวไทยเขมรสุรินทร์. การประชุมวิชาการระดับชาติราชมงคลสุรินทร์วิชาการ ครั้งที่ 8 “วิจัยเพื่อพัฒนาประเทศไทย 4.0”RSC2016. มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน วิทยาเขตสุรินทร์ (22-23 ธันวาคม 2559).
ยโสธารา ศิริภาประภากร. (2560). “ระเบี๊ยบเกรืองแซน” องค์ประกอบขั้นตอนของพิธีกรรมกลุ่มชาติพันธุ์ไทยเขมรตามความเชื่อในพิธีกรรมโจ็ลมะม๊วต. วารสารศิลปะศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี. 1(1) : 131-142.
ยโสธารา ศิริภาประภากร. (2560). บายไซเที้ยะ เครื่องบูชาเพื่อเสริมสร้างกำลังใจและความมั่นคงทางด้านจิตใจของชาวไทยเขมรสุรินทร์. นำเสนออินเตอร์เนทชั้นเนล คอนฟอเร้น ปี 2017 ที่ 13-14, 2017. มหาวิทยาลัยนันยาง ประเทศสิงคโปร์.
ว. จีนประดิษฐ์. (2538). อำนาจลึกลับของร่างทรง ฉบับมาตรฐานและสมบูรณ์. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์รุ่งแสงการพิมพ์.
ศิริพร สุเมธารัตน์. (2535). ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นเมืองสุรินทร์. คณะมนุษย์ศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์.
สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ. (2540). วัฒนธรรมกับการพัฒนาทางเลือกของสังคม.กรุงเทพฯ : สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ.
สำนักงานจังหวัดสุรินทร์. (2539). บรรยายสรุปจังหวัดสุรินทร์. สุรินทร์ : สำนักงานจังหวัดสุรินทร์.
สำเริง อินทยุง. (2565, กันยายน 19). นักวิชาการอิสระ. สัมภาษณ์.
อิศราพร จันทร์ทอง. (2537). บทบาทหน้าที่ของพิธีกรรมแก็ลมอของชาวกูย บ้านสำโรงทาบ อำเภอสำโรงทาบ จังหวัดสุรินทร์. ม.ป.ท. มนุษย์วิทยา มหาวิทยาลัยราชภัฏ.
อุษา หม้อทอง. (2547). การนับถือของกลุ่มชาติพันธุ์ไทยกูยในประเทศไทยและส่วยในสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว. โปรแกรมวิชาการวิจัยและพัฒนาท้องถิ่น : มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์.
DennySergeant, Global Ritualism. (2542). พิธีกรรมของโลก. แปลโดยทิพยอาภา. กรุงเทพฯ : บริษัท จูนพับลิชชิ่ง จำกัด.
Richard Lawrence. Unlock Your Psychic Powers-ศาสตร์แห่งพลัง. (2542). แปลโดย สมชาย สัมฤทธิ์ทรัพย์. กรุงเทพฯ : มาสเตอร์พริ้งติ้ง.
Steward, Julian H. (1959). The Conecpt and Method of Cultural Ecology. In Readings In Anthropology.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
หมวดหมู่
License
Copyright (c) 2023 สำเริง อินทยุง, ยโสธารา ศิริภาประภากร, สุริยา คลังฤทธิ์
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.