Gharavasa-Dhamma 4: From Buddhist Principles to School Administration - Unlocking Potential and Achieving Educational Success
Main Article Content
Abstract
The academic article titled “The Four Lay Virtues: From Buddhist Principles to Educational Leadership for Unlocking School Potential and Success” aims to present the framework for applying the four lay virtues—Sacca (Honesty), Tamma (Self-discipline), Khanti (Patience), and Dana (Generosity)—in school administration. The objective is to enhance administrative efficiency, transparency, and the ethical conduct of school leaders. The integration of these four virtues as core ethical principles in educational management can be systematically applied in various ways. For instance, Sacca can guide decision-making and operational processes to ensure transparency, accountability, and evidence-based practices. Tamma fosters self-regulation and organizational discipline, while Khanti supports perseverance in task development, problem-solving, and the continuous advancement of teaching and learning processes. Dana encourages a culture of support, assistance, sharing, and collaboration both within and beyond the school community.
The outcomes of applying the four lay virtues can be observed across three critical dimensions: 1) the moral leadership of administrators, reflected in their personal characteristics and behaviors aligned with the four lay virtues; 2) administrative mechanisms grounded in ethical principles to promote teacher professional development, community participation, and conducive learning environments; and 3) the holistic success of schools, including academic achievement, curriculum quality, staff morale, and overall well-being. These results highlight the significance of applying the four lay virtues in educational leadership systematically and continuously, demonstrating their effectiveness in fostering a transparent, resilient, and sustainable organizational culture that supports long-term school success.
Article Details

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
กระทรวงศึกษาธิการ. (2542). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และแก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545. กรุงเทพฯ: กระทรวงศึกษาธิการ.
จรรยา จริยานุกูล. (2560). การบริหารงานบุคคลตามหลักฆราวาสธรรมของผู้บริหารสถานศึกษา. Journal of Roi Kaensarn Academi, 2(1), 30–34.
ชามา เทียนโสภา. (2566). รูปแบบการบริหารสถานศึกษาเอกชนเพื่อส่งเสริมการเป็นองค์กรแห่งความสุข. (วิทยานิพนธ์หลักสูตรการศึกษาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา). มหาวิทยาลัยนเรศวร.
ดิลก บุญอิ่ม. (2561). ฆราวาสธรรม 4: สูตรการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามวิถีพุทธ. วารสารวิทยาลัยสงฆ์นครลำปาง, 7(2), 338-352.
นภชา มานิชย์สาร. (2559). การใช้หลักฆราวาสธรรมในการบริหารโรงเรียนเทศบาลเมืองกาฬสินธุ์. วารสารบัณฑิตศึกษามหามกุฏราชวิทยาลัย. 16(1). 90–93.
ปรางชมพู บุญชม และคณะ. (2567). แนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำแบบมีส่วนร่วมตามหลักฆราวาสธรรม 4 ของผู้บริหารสถานศึกษา. วารสารบวรสหการศึกษาและมนุษยสังคมศาสตร์, 5(2), 434–437.
ปัญจาภา ส่งเสริม. (2566). ภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงของผู้บริหารสถานศึกษาสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษาภาคตะวันออก. วารสารสหวิทยาการวิจัยและวิชาการ, 3(1), 387-400.
พระครูสุมนธรรมนาถ. (2565). การบริหารงานบุคคลตามหลักฆราวาสธรรมของผูบริหารโรงเรียนพระปริยัติธรรมแผนกสามัญศึกษา จังหวัดเลย. วารสารสังคมศาสตร์บููรณาการ, 2(5), 33–41.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (25549). พุทธวิธีบริหาร. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณ์ราชวิทยาลัย.
พระไพรัตน์ วิชชาธโร. (2567). ฆราวาสธรรมกับประสิทธิผลการบริหารงานของผู้บริหารเทศบาลเมืองศิลา อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น. วารสารกว๊านพะเยา, 1(6), 1-16.
พระมหาอภิสิทธิ์ อภิภทฺรเมธี (ไทยธานี). (2564). การบริหารงานบุคคลตามหลักฆราวาสธรรม 4 ของผู้บริหารโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา จังหวัดขอนแก่น. Journal of Modern Learning Development, 6(1), 277 – 290.
พระสมชาย เตชปญฺโญ (เตชะ). (2560). การบริหารงานวิชาการตามหลักฆราวาสธรรม 4 ของผู้บริหาร โรงเรียนมัธยมศึกษา อำเภอวังน้อย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา. (วิทยานิพนธฺหลักสูตรปริญญาพุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา). มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
ยุกตนันท์ หวานฉ่ำ. (2555). การบริหารสถานศึกษากับประสิทธิผลของโรงเรียน ในอำเภอคลองหวาง สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปทุมธานี เขต 1. (วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาเทคโนโลยีการบริหารหารศึกษา คณะครุศาสตร์อุตสาหกรรม). มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี.
ศิรัญญา แตงน้อย. (2565). แนวทางการบริหารงานวิชาการตามหลักฆราวาสธรรม 4 ของผู้บริหารโรงเรียนประถมศึกษา อำเภอชุมตาบง จังหวัดนครสวรรค์. วารสารวิจยวิชาการ, 5(5), 251-264
ศิริภรณ์ เวียงกมล. (2568). การบูรณาการหลักฆราวาสธรรม 4 ในการปฏิบัติงานของบุคลากรองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น อำเภอกมลาไสย จังหวัดกาฬสินธ์. วารสารสหศาสตร์การพัฒนาสังคม, 3(2), 195-215
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2551). แนวทางการนำมาตรฐานการศึกษาขั้นพื้นฐานสู่การปฏิบัติ. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทยจำกัด.
สำนักงานคณะกรรมการข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา. (2567). 9 องค์ประกอบในการบริหารจัดการโรงเรียนตาม วPA. เอกสารประกอบการบรรยายการสัมมนาเสริมสร้างความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับหลักเกณฑ์ วPA ของตำแหน่งผู้บริหารสถานศึกษา. แหล่งที่มา: https://www.starfishlabz.com [21 พฤศจิกายน 2568].
เหมวัฒน์ สิงห์มณี. (2567). การบริการงานบุคคลในศตวรรษที่ 21 ตามหลักฆราวาสธรรม 4 ของผู้บริหารสหวิทยาเขตวังภูผา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมทศึกษาเลย หนองบัวลำภู. วารสารพุทธศาสตร์ มจร อุบลราชธานี, 7(1), 751-763.
อดุลย์ อุบาลี. (2566). พฤติกรรมการบริหารของผู้บริหารสถานศึกษาที่ส่งผลต่อประสิทธิผลการบริหารโรงเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 1. (วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา). มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.