ปัญญาประดิษฐ์กับการจัดการเรียนรู้ภาษาไทย: โอกาส ท้าทาย และข้อพิจารณาทางจริยธรรม

บทคัดย่อ

ในยุคที่ปัญญาประดิษฐ์ (Artificial Intelligence: AI) ก้าวเข้ามาเป็นพลังเปลี่ยนแปลงสำคัญในทุกมิติของชีวิต โดยเฉพาะในแวดวงการศึกษา บทความวิชาการฉบับนี้เชิญชวนผู้อ่านสำรวจและตั้งคำถามว่า AI ควรทำหน้าที่เป็นเพียงผู้ช่วยในการเรียนรู้ หรือสามารถทำหน้าที่แทนมนุษย์ได้จริงหรือไม่ โดยเฉพาะในบริบทของการเรียนรู้ภาษาไทย ซึ่งเป็นภาษาที่มีมิติของวัฒนธรรม ความงาม และบริบทเฉพาะตัวที่ยากต่อการแปลเป็นตรรกะเชิงเทคนิค

บทความนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาบทบาทของ AI ในการจัดการเรียนรู้ภาษาไทยในระดับอุดมศึกษา โดยมุ่งวิเคราะห์ศักยภาพในการส่งเสริมการเรียนรู้เฉพาะบุคคล การพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ การให้ข้อเสนอแนะเชิงโต้ตอบในทันที และการเสริมสร้างแรงจูงใจของผู้เรียนผ่านการเรียนรู้แบบมีปฏิสัมพันธ์ โดยอ้างอิงจากกรอบแนวคิดทางทฤษฎีร่วมสมัย เช่น ทฤษฎีการเรียนรู้แบบสร้างสรรค์ การเรียนรู้แบบผสมผสาน ทฤษฎีภาระทางปัญญา และทฤษฎีแรงจูงใจภายใน ตลอดจนแนวคิดด้านจริยธรรมทางเทคโนโลยีการศึกษา

บทความนำเสนอข้อค้นพบทั้งในเชิงโอกาสและข้อควรระวัง เช่น ความสามารถของ AI ในการสนับสนุนการเรียนรู้แบบปรับตามผู้เรียน การลดภาระครูในการประเมินเบื้องต้น ตลอดจนความเสี่ยงด้านการลอกเลียนผลงาน การขาดการอ้างอิงแหล่งที่มา และการลดทอนความคิดเชิงวิพากษ์ของผู้เรียน จากข้อค้นพบดังกล่าว ผู้เขียนจึงเสนอแนวทางเชิงจริยธรรมในการประยุกต์ใช้ AI ในการเรียนภาษาไทย โดยเน้นให้เทคโนโลยีทำหน้าที่เสริมพลังมนุษย์ มิใช่แทนที่มนุษย์ และกระตุ้นให้ผู้อ่านตั้งคำถามต่ออนาคตของการเรียนรู้ไทยในยุคที่เครื่องจักรและมนุษย์ต้องอยู่ร่วมกันอย่างเข้าใจ และประเด็นด้านจริยธรรม เช่น การลอกเลียน การไม่อ้างอิงแหล่งที่มา และการขาดการสะท้อนคิดอย่างมีวิจารณญาณ

บทความนี้เสนอแนวทางการประยุกต์ใช้ AI อย่างมีจริยธรรมและรับผิดชอบ ผ่านกิจกรรมการเรียนรู้ที่ออกแบบมาเพื่อเสริมพลังการเรียนรู้ของมนุษย์ มิใช่แทนที่มนุษย์ ด้วยภาษาที่เรียบง่ายแต่นำไปสู่การใคร่ครวญ ผู้อ่านจะได้ร่วมตั้งคำถามถึงอนาคตของการเรียนรู้ไทยในยุคที่เทคโนโลยีเดินเคียงคู่กับคุณค่าทางมนุษยศาสตร์