พระเจ้าจิตรเสนกับการสร้างราชอาณาจักรเจนละในยุคขอมโบราณ

บทคัดย่อ

         บทความวิชาการนี้มุ่งศึกษาถึงพระเจ้าจิตรเสนกับการสร้างราชอาณาจักรเจนละในยุคขอมโบราณ จากการศึกษา พบว่า พนมดงรักเป็นแหล่งประวัติศาสตร์ที่เก่าแก่ที่สุดในยุคของอาณาจักรเจนละ ซึ่งมีบทบาทต่อพุทธศาสนาที่เป็นแกนกลางของการสร้างประวัติศาสตร์ขอมโบราณในยุคนั้น พนมดงรักเป็นภูเขาที่ทอดตัวยาวกั้นพรมแดนระหว่างไทยกับกัมพูชาโดยเป็นที่ราบสูงจากแหล่งประวัติศาสตร์ในยุคขอมโบราณ ในช่วงพุทธศตวรรษที่ 6-7 พระเจ้าจิตรเสนเป็นบุคคลสำคัญในการสร้างอาณาจักรเจนละ ในยุคขอมโบราณมีความเจริญรุ่งเรื่องสูงสุดในพุทธศตวรรษที่ 11-12 จากหลักฐานด้านสถาปัตยกรรมในศาสนสถาน โบราณวัตถุ พบศิลาจารึกของพระเจ้าจิตรเสนและแหล่งโบราณคดีที่สำคัญที่แสดงให้เห็นว่าในเขตพื้นที่ของพนมดงรักนั้น เป็นแห่งกำเนิดของการพัฒนาอาณาจักรขอมโบราณก่อนที่มีการสถาปนาศูนย์กลางแห่งอาณาจักรเจนละขึ้นที่ปราสาทวัดภูแขวงจำปาศักดิ์ ประเทศลาว พร้อมทั้งยังมีบทบาทต่อพุทธศาสนาที่สืบเนื่องทอดกันมาจนถึงปัจจุบัน