การประยุกต์ใช้หลักอิทธิบาทธรรมในการเสริมสร้างจริยธรรมและคุณธรรม ในวงราชการ

Main Article Content

นฤพันธ์ สมเจริญ

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอชุดความรู้เกี่ยวกับการประยุกต์ใช้หลักอิทธิบาทธรรมในการเสริมสร้างจริยธรรมและคุณธรรมในวงราชการ ซึ่งจากการศึกษาค้นคว้าข้อมูลพบว่า พุทธศาสนาเป็นศาสนาแห่งปัญญาและความเมตตาที่มุ่งเน้นการพัฒนาจิตใจและการดำเนินชีวิตอย่างมีศีลธรรม หลักธรรมทางพุทธศาสนาจึงสามารถนำมาประยุกต์ใช้ในการบริหารภาครัฐ เพื่อเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรม และธรรมาภิบาลในการปฏิบัติหน้าที่ของเจ้าหน้าที่รัฐ โดยเฉพาะหลักอิทธิบาท 4 ซึ่งประกอบด้วย ฉันทะ วิริยะ จิตตะ และวิมังสา สามารถนำมาประยุกต์ใช้ในการบริหารงานภาครัฐเพื่อส่งเสริมประสิทธิภาพ ความรับผิดชอบ และความโปร่งใส โดยเน้นการทำงานด้วยความรักในหน้าที่ ความเพียรใฝ่รู้ ความตั้งใจจริง และการใช้ปัญญาใคร่ครวญ ส่งผลให้การบริหารเป็นไปอย่างมีคุณธรรมและเกิดประโยชน์สูงสุดต่อประชาชน โดยเริ่มจากการปลูกฝังฉันทะให้ข้าราชการรักในงานและมุ่งประโยชน์ส่วนรวม ตามด้วยวิริยะที่ผลักดันให้เกิดความมุ่งมั่นไม่ย่อท้อต่ออุปสรรค เสริมด้วยจิตตะที่เน้นความตั้งใจ ใส่ใจในหน้าที่ และจบด้วยวิมังสาที่ส่งเสริมการใช้ปัญญาใคร่ครวญ ปรับปรุงงานอย่างมีธรรมาภิบาล หลักธรรมทั้งสี่ยังช่วยพัฒนาวัฒนธรรมองค์กรให้มีคุณภาพ โปร่งใส และเป็นที่ไว้วางใจของประชาชน

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
สมเจริญ น. . (2025). การประยุกต์ใช้หลักอิทธิบาทธรรมในการเสริมสร้างจริยธรรมและคุณธรรม ในวงราชการ. วารสารศาสตร์แห่งพุทธ, 4(1), 1–14. สืบค้น จาก https://so10.tci-thaijo.org/index.php/JNBS/article/view/2600
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

กิตติเดช ศรีสุวรรณ. (2566). “แนวคิดการบริหารจัดการภาครัฐแนวใหม่ที่ส่งผลต่อการพัฒนาคุณภาพการจัดการภาครัฐของหน่วยปฏิบัติการแพทย์ระดับสูงขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น: กรณีศึกษาหน่วยปฏิบัติการแพทย์ระดับสูงเทศบาลนครรังสิต”. สารนิพนธรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต. คณะรัฐประศาสนศาสตร์ : มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์.

ไชยนันท์ ปัญญาศิริ. (2560). “กระบวนทัศน์การบริหารจัดการองค์การภาครัฐไทย: เปรียบเทียบการจัดการภาครัฐแนวใหม่ (NPM) กับการบริการสาธารณะแนวใหม่ (NPS)”. สยามวิชาการ. 18(1): 3-5.

พระธรรมปิฎก (ป.อ.ปยุตฺโต). (2542). พุทธธรรม. พิมพ์ครั้งที่ 8. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์หาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

สรวิชญ์ เปรมชื่น. (2559). คุณภาพการบริหารจัดการภาครัฐในระบบราชการไทย. สำนักงานผู้ตรวจการแผ่นดิน. 9(1): 41.

สัญญา เคณาภูมิ และวัชราภรณ์ จันทนุกูล. (2567). “การจัดการภาครัฐและเอกชน : การวิเคราะห์เปรียบเทียบ ความท้าทาย และการทำงานร่วมกันในการบริหารจัดการองค์กรร่วมสมัย”. วารสารอินทนิลบริหารศาสตร์. 1(1): 23-24.

สำนักงานคณะกรรมการข้าราชการพลเรือน. (2563). คู่มือคำอธิบายและตัวอย่างพฤติกรรมตามมาตรฐานทางจริยธรรมสำหรับเจ้าหน้าที่ของรัฐ. กรุงเทพมหานคร: กลุ่มโรงพิมพ์ สำนักงาน ก.พ..

สำนักงานผู้ตรวจการแผ่นดิน. (2557). เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับผู้ตรวจการแผ่นดินว่าด้วยเรื่องของประมวลจริยธรรม. กรุงเทพมหานคร : สำนักงานผู้ตรวจการแผ่นดิน.