อิทธิบาท 4 กับการเสริมสร้างแรงจูงใจในโรงเรียนพระพุทธศาสนา

Main Article Content

พระครูวิจิตรปริยัติการ

บทคัดย่อ

อิทธิบาท 4 หรือหลักธรรมแห่งความสำเร็จ 4 ประการ ได้แก่ 1.ฉันทะ (ความพอใจ) 2.วิริยะ (พยายาม) 3.จิตตะ (ฝักใฝ่) 4.วิมังสา (พิจารณาเหตุผล) ทั้งหมดที่กล่าวมานั้นเป็นหลักธรรมที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงไว้เพื่อเป็นเครื่องมือในการบรรลุเป้าหมาย หลักธรรมนี้มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการพัฒนาแรงจูงใจในการเรียนการสอนของโรงเรียนพระปริยัติธรรม ซึ่งเป็นสถาบันการศึกษาที่มุ่งเน้นการผลิตบุคลากรทางศาสนาและการพัฒนาปัญญาธรรม การนำอิทธิบาท 4 มาประยุกต์ใช้ในการเสริมสร้างแรงจูงใจของครูและนักเรียนจะช่วยสร้างความต้องการในการเรียนรู้ ความเพียรในการปฏิบัติ ความตั้งใจในการศึกษา และความรอบคอบในการตัดสินใจ บทความนี้วิเคราะห์แนวทางการประยุกต์ใช้อิทธิบาท 4 ในบริบทของโรงเรียนพระปริยัติธรรม โดยเน้นการสร้างแรงจูงใจภายในที่ยั่งยืน การพัฒนาทักษะการเรียนรู้ และการสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการเรียนรู้ ผลการศึกษาพบว่าการนำหลักอิทธิบาท 4 มาใช้อย่างเป็นระบบจะส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงเชิงบวกในด้านแรงจูงใจของทั้งครูและนักเรียน นำไปสู่ประสิทธิภาพการเรียนการสอนที่สูงขึ้นและการพัฒนาองค์รวมของผู้เรียนตามหลักพุทธศาสนา

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
พระครูวิจิตรปริยัติการ. (2025). อิทธิบาท 4 กับการเสริมสร้างแรงจูงใจในโรงเรียนพระพุทธศาสนา. วารสารธรรมสาส์น, 4(2), 31–41. สืบค้น จาก https://so10.tci-thaijo.org/index.php/JDSN/article/view/2809
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

จักรพงษ์ ทิพสูงเนิน. (2567). กลยุทธ์การบริหารโรงเรียนพระปริยัติธรรมยุคใหม่: การบูรณาการพระพุทธศาสนศึกษากับคุณภาพการศึกษาและเครือข่ายความร่วมมือภาคส่วนต่าง ๆ. วารสารอนัมนิกาย, 4(2), 27-32.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2545). ธรรมนูญชีวิต. (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์กรม ศาสนา.

พระมหาตุ๋ย ขนฺติธมฺโม และ พระสมุห์พุฒิพงษ์ พุทฺธิวํโส. (2564). บทบาทครูในศตวรรษที่ 21 “ครูผู้สร้างคน”. วารสารภาวนาสารปริทัศน์, 1(3), 13-26.

พระราชบัญญัติการศึกษาพระปริยัติธรรม พ.ศ. 2562. (16 เมษายน 2562). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 136 ตอนที่ 50 ก หน้า 21.

ภาษิต สุขวรรณดี. (2560). แรงจูงใจในการบวชเรียนของพระภิกษุและสามเณรโรงเรียนพระปริยัติธรรมแผนกสามัญศึกษา ในจังหวัดนครปฐม. วารสารสถาบันวิจัยญาณสังวร, 8(1), 118-124.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกฉบับภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2559). พจนานุกรมพุทธศาสน์ อาราธนาธรรม-โอสารณา. แหล่งที่มา: https://tripitaka-online.blogspot.com/2016/08/bd016.html [8 กันยายน 2568].