ภูมิปัญญาท้องถิ่น : การอนุรักษ์ลายฉลุสังกะสี ศิลปะไทใหญ่จังหวัดแม่ฮ่องสอน

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาภูมิปัญญาท้องถิ่นในการอนุรักษ์ศิลปะลายฉลุสังกะสีของกลุ่มชาติพันธุ์ไทใหญ่ในจังหวัดแม่ฮ่องสอน ผลการศึกษาพบว่าอัตลักษณ์ของชาวไทใหญ่มีความเชื่อมโยงอย่างแนบแน่นกับวิถีวัฒนธรรม ประเพณี และพิธีกรรมที่ได้รับการถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่น มีความศรัทธาต่อพระพุทธศาสนาควบคู่กับความเชื่อเรื่องผีและเจ้า ทำให้ชุมชนเกิดความภาคภูมิใจในรากเหง้าวัฒนธรรมของตนการอนุรักษ์ลายฉลุสังกะสีในศิลปะไทใหญ่มีลักษณะเป็นการถ่ายทอดเชิงครอบครัว โดยไม่ มีสถาบันการศึกษารองรับช่างฝีมือหรือ “สล่า” จะถ่ายทอดความรู้ผ่านการฝึกปฏิบัติจริงกับลูกมือหรือสมาชิกในครอบครัว ส่งผลให้การเรียนรู้เป็นกระบวนการที่พึ่งพาประสบการณ์ตรงและพรสวรรค์เฉพาะบุคคลลวดลายไตที่ปรากฏในการฉลุสังกะสีสะท้อนถึงความเชื่อ ความงามเชิงสัญลักษณ์ และวิถีชีวิตของชาวไทใหญ่ ถือเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์ โดยบทบาทของวัดในฐานะศูนย์กลางชุมชนมีส่วนสำคัญในการธำรง ฟื้นฟู และเผยแพร่องค์ความรู้เหล่านี้อย่างต่อเนื่อง การอนุรักษ์ที่เชื่อมโยงกับวิถีชุมชนและศรัทธาทางศาสนาจึงมีความสำคัญยิ่งต่อการธำรงอัตลักษณ์และความยั่งยืนของวัฒนธรรมท้องถิ่นไทใหญ่