การศึกษาวิเคราะห์ตำนานพระธาตุเจ้าจอมยอง

บทคัดย่อ

ประวัติความเป็นมาและพัฒนาการตำนานพระธาตุเจ้าจอมยอง พบว่า เป็นตำนานทางพุทธศาสนา และตำนานของชาติพันธุ์ไทลื้อ หรือไทลื้อเมืองยอง รัฐฉาน สาธารณรัฐแห่งสหภาพพม่า และได้แพร่กระจายในภาคเหนือตอนบนของประเทศไทย ในปัจจุบันมีการสำรวจพบว่ามีไม่น้อยกว่า 15 สำนวน โดยมีเนื้อหาแบ่งได้เป็น 2 ส่วน คือ 1) ตำนานฝ่ายวัด หรือตำนานทางพระพุทธศาสนา 2) ตำนานฝ่ายเมือง มีเนื้อหาเกี่ยวกับบ้านเมือง กษัตริย์ ขุนนาง ผู้นำบรรพบุรุษ ความเป็นมาของชุมชนชาวไทยอง ในการศึกษาลักษณะการประพันธ์ของตำนานพระธาตุเจ้าจอมยองพบว่า ลักษณะการประพันธ์มีรูปแบบลักษณะร้อยแก้ว โดยมีเนื้อหาที่สืบทอดเป็นวรรณกรรมมุขปาฐะ และวรรณกรรมลายลักษณ์ เกี่ยวกับประวัติศาสตร์การเผยแผ่พระพุทธศาสนาผสมผสานกับประวัติศาสตร์ชาติพันธุ์ของชาวไทยอง ในเนื้อหาตำนานพระธาตุเจ้าจอมยอง พบว่า คุณค่าด้านวรรณกรรมมีเอกลักษณ์การถ่ายทอดความเชื่อในสังคมล้านนา คุณค่าด้านประวัติศาสตร์ คุณค่าด้านการเมืองการปกครอง คุณค่าด้านจริยธรรม ด้านคติธรรม ในส่วนของบทบาทและอิทธิพลปรากฏหลักฐานเชื่อมโยงในด้านสังคมวัฒนธรรม ด้านจารีตประเพณี พิธีกรรม และด้านพุทธศิลป์ในล้านนา