การศึกษาตัวบทกาพย์ห่อโคลงประพาสธารทองแดงและกาพย์เห่เรือ พระนิพนธ์เจ้าฟ้าธรรมธิเบศร ในหนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานภาษาไทย วรรณคดีวิจักษ์: เพื่อการจัดการเรียนการสอน

บทคัดย่อ

   บทความวิชาการนี้ มีเป้าหมายเพื่อศึกษาตัวบทของกาพย์ห่อโคลงประพาสธารทองแดงและกาพย์เห่เรือ พระนิพนธ์เจ้าฟ้าธรรมธิเบศรเพื่อการจัดการเรียนการสอน ผลการศึกษาด้านภูมิหลังอันเป็นข้อมูลสำหรับจัดการเรียนการสอน พบว่า เจ้าฟ้าธรรมธิเบศรทรงแต่งกาพย์ห่อโคลงประพาสธารทองแดง และกาพย์เห่เรือในช่วงเดียวกัน คือ แต่งประมาณ พ.ศ. 2294 - 2301 เมื่อครั้งตามเสด็จสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศไปนมัสการพระพุทธบาทสระบุรี โดยกระบวนพยุหยาตราชลมารคน้อย ทั้งนี้เจ้าฟ้าธรรมธิเบศรทรงแต่งกาพย์เห่เรือขึ้นเป็นลำดับแรก จากนั้นจึงทรงแต่งกาพย์ห่อโคลงประพาสธารทองแดงเป็นลำดับถัดมา ผลการศึกษาด้านเนื้อหา อันเป็นข้อมูลสำหรับจัดการเรียนการสอน พบว่า กาพย์เห่เรือปรากฏเรือประเภทต่าง ๆ ได้แก่ เรือพระที่นั่งทรงเรือพระที่นั่งรอง เรือรูปสัตว์ เรือคู่ชัก และแสดงให้เห็นอารมณ์ของเจ้าฟ้าธรรมธิเบศรว่า ทรงมีความภูมิใจในวัฒนธรรม มีความสุขและทุกข์อันเนื่องมาจากความรัก ทรงภาคภูมิใจในตัวนาง และทรงคิดถึงนางตลอดเวลา ส่วนกาพย์ห่อโคลงประพาสธารทองแดง ได้แสดงให้เห็นตัวตนของเจ้าฟ้าธรรมธิเบศรว่า ทรงรัก ธรรมชาติ ทรงมีความสุขที่ได้อยู่ท่ามกลางธรรมชาติ ทรงมีพระอารมณ์ที่เปลี่ยนแปลงไปตามธรรมชาติ ทรงมีความเชื่อมั่นในตนเอง และทรงเป็นผู้มีใจกว้าง โดยทรงอนุญาตให้ผู้อ่านแก้ไขงานของพระองค์ได้หากพบข้อผิดพลาด