วารสารครุศาสตร์อภิวัฒน์

ปัญญาประดิษฐ์กับการจัดการเรียนรู้ภาษาไทย: โอกาส ท้าทาย และข้อพิจารณาทางจริยธรรม

2025-06-28T13:15:36+07:00

ในยุคที่ปัญญาประดิษฐ์ (Artificial Intelligence: AI) ก้าวเข้ามาเป็นพลังเปลี่ยนแปลงสำคัญในทุกมิติของชีวิต โดยเฉพาะในแวดวงการศึกษา บทความวิชาการฉบับนี้เชิญชวนผู้อ่านสำรวจและตั้งคำถามว่า AI ควรทำหน้าที่เป็นเพียงผู้ช่วยในการเรียนรู้ หรือสามารถทำหน้าที่แทนมนุษย์ได้จริงหรือไม่ โดยเฉพาะในบริบทของการเรียนรู้ภาษาไทย ซึ่งเป็นภาษาที่มีมิติของวัฒนธรรม ความงาม และบริบทเฉพาะตัวที่ยากต่อการแปลเป็นตรรกะเชิงเทคนิค

บทความนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาบทบาทของ AI ในการจัดการเรียนรู้ภาษาไทยในระดับอุดมศึกษา โดยมุ่งวิเคราะห์ศักยภาพในการส่งเสริมการเรียนรู้เฉพาะบุคคล การพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ การให้ข้อเสนอแนะเชิงโต้ตอบในทันที และการเสริมสร้างแรงจูงใจของผู้เรียนผ่านการเรียนรู้แบบมีปฏิสัมพันธ์ โดยอ้างอิงจากกรอบแนวคิดทางทฤษฎีร่วมสมัย เช่น ทฤษฎีการเรียนรู้แบบสร้างสรรค์ การเรียนรู้แบบผสมผสาน ทฤษฎีภาระทางปัญญา และทฤษฎีแรงจูงใจภายใน ตลอดจนแนวคิดด้านจริยธรรมทางเทคโนโลยีการศึกษา

บทความนำเสนอข้อค้นพบทั้งในเชิงโอกาสและข้อควรระวัง เช่น ความสามารถของ AI ในการสนับสนุนการเรียนรู้แบบปรับตามผู้เรียน การลดภาระครูในการประเมินเบื้องต้น ตลอดจนความเสี่ยงด้านการลอกเลียนผลงาน การขาดการอ้างอิงแหล่งที่มา และการลดทอนความคิดเชิงวิพากษ์ของผู้เรียน จากข้อค้นพบดังกล่าว ผู้เขียนจึงเสนอแนวทางเชิงจริยธรรมในการประยุกต์ใช้ AI ในการเรียนภาษาไทย โดยเน้นให้เทคโนโลยีทำหน้าที่เสริมพลังมนุษย์ มิใช่แทนที่มนุษย์ และกระตุ้นให้ผู้อ่านตั้งคำถามต่ออนาคตของการเรียนรู้ไทยในยุคที่เครื่องจักรและมนุษย์ต้องอยู่ร่วมกันอย่างเข้าใจ และประเด็นด้านจริยธรรม เช่น การลอกเลียน การไม่อ้างอิงแหล่งที่มา และการขาดการสะท้อนคิดอย่างมีวิจารณญาณ

บทความนี้เสนอแนวทางการประยุกต์ใช้ AI อย่างมีจริยธรรมและรับผิดชอบ ผ่านกิจกรรมการเรียนรู้ที่ออกแบบมาเพื่อเสริมพลังการเรียนรู้ของมนุษย์ มิใช่แทนที่มนุษย์ ด้วยภาษาที่เรียบง่ายแต่นำไปสู่การใคร่ครวญ ผู้อ่านจะได้ร่วมตั้งคำถามถึงอนาคตของการเรียนรู้ไทยในยุคที่เทคโนโลยีเดินเคียงคู่กับคุณค่าทางมนุษยศาสตร์

พลเมืองวิถีพุทธกับการรักษาศีล 5

2025-07-01T00:12:55+07:00

บทความวิชาการนี้นำเสนอการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่าง “ศีล 5” กับ “ความเป็นพลเมืองวิถีพุทธ” โดยมุ่งชี้ให้เห็นว่า ศีล 5 มิได้เป็นเพียงข้อห้ามทางศาสนาในระดับบุคคลเท่านั้น หากแต่เป็นหลักจริยธรรมที่มีบทบาทสำคัญในการวางรากฐานความเป็นพลเมืองในสังคมพุทธ โดยเฉพาะในบริบทของสังคมไทยที่พระพุทธศาสนาเป็นรากฐานทางวัฒนธรรม ศีล 5 ทำหน้าที่เป็นกลไกในการปลูกฝังคุณธรรม จริยธรรม และวินัยในตนของปัจเจก นำไปสู่พฤติกรรมที่ไม่เบียดเบียน เคารพสิทธิ มีความซื่อสัตย์ รับผิดชอบ และมีสติ ซึ่งคุณลักษณะเหล่านี้ล้วนเป็นองค์ประกอบสำคัญของพลเมืองที่ดีในระบอบประชาธิปไตย นอกจากนี้ บทความยังเชื่อมโยงแนวคิดของศีลกับพัฒนาการของความเป็นพลเมืองในพระพุทธศาสนา โดยอ้างอิงจากอัคคัญญสูตรที่กล่าวถึงวิวัฒนาการของสังคมมนุษย์ผ่านมุมมองเชิงธรรมาธิปไตย และชี้ให้เห็นว่าระบบสังฆะของพระพุทธเจ้าได้วางรากฐานสังคมแบบประชาคมที่เน้นความเสมอภาค ไม่ยึดติดชนชั้นวรรณะ และมีพระธรรมวินัยเป็นกติกาสังคมร่วมกัน บทสรุปของบทความจึงเสนอองค์ความรู้ใหม่ว่า ศีล 5 คือกลไกจริยธรรมที่เชื่อมโยงจิตสำนึกของปัจเจกไปสู่ระเบียบสังคมแบบประชาคมภายใต้กติกาแห่งธรรม ซึ่งสามารถส่งเสริมความเป็นพลเมืองที่มีคุณภาพ และนำไปสู่สันติสุขในสังคมได้อย่างยั่งยืน

การพัฒนาคุณภาพการนอนหลับของผู้สูงอายุในชุมชนบ้านรางอีเม้ย ตำบลห้วยขวาง อำเภอกำแพงแสน จังหวัดนครปฐม

2025-06-30T20:47:18+07:00

การศึกษาวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ ๑) เพื่อศึกษาพฤติกรรมการนอนหลับของผู้สูงอายุในชุมชนบ้านรางอีเม้ย อำเภอกำแพงแสน จังหวัดนครปฐม ๒) เพื่อการออกและพัฒนากิจกรรม ในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการนอนหลับของผู้สูงอายุในชุมชนบ้านรางอีเม้ย อำเภอกำแพงแสน จังหวัดนครปฐม ๓) เพื่อประเมินคุณภาพการนอนหลับของผู้สูงอายุในชุมชนบ้านรางอีเม้ย อำเภอกำแพงแสน จังหวัดนครปฐม
ผลการวิจัยพบว่า 1) การนอนหลับของผู้สูงอายุภายในชุมชน สามารถแบ่งตามพฤติกรรม ดังที่กล่าว พฤติกรรมทางด้านสุขภาพ พฤติกรรมทางด้านอารมณ์และความเครียด พฤติกรรมทางด้านการรับประทานอาหาร พฤติกรรมทางด้าน ภายในที่พักของผู้สูงอายุ ทางด้านสภาพแวดล้อมบริเวณรอบบ้านของผู้สูงอายุ สภาพจิตใจของผู้สูงอายุ จากปัญหาดังกล่าวพบว่าเป็นสาเหตุมาจากการนอนหลับของผู้สูงอายุทั้งสิ้น 2)การออกแบบและพัฒนากิจกรรมให้ผู้สูงอายุภายในชุมชนได้มีส่วนร่วมในการสร้างกิจกรรม เช่นกิจกรรมสันทนาการเพื่อลดความเครียดสะสมของผู้สูงอายุ การให้ความรู้เรื่องการรับประทานอาหารให้ถูกต้องตามหลักโภชนาการ การลงพื้นที่ ให้ความรู้ แนะนำ และปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการนอนหลับของผู้สูง รวมถึงการปรับเปลี่ยนสภาพแวดล้อมบริเวณรอบบ้านพักของผู้สูงอายุ จนทำให้ผู้สูงอายุเกิดปัญหาในการนอนหลับลดล 3) สามารถประเมินคุณภาพการนอนหลับของผู้สูงอายุภายในชุมชนได้ โดยแบ่งตามความเสี่ยงของปัญหาการนอนหลับของผู้สูงอายุ ว่ามีผลกระทบทางด้านความเสี่ยงสูงความเสี่ยงปานกลางและความเสี่ยงต่ำในการนอนหลับได้ การพัฒนากิจกรรมได้แก่ การจัดกิจกรรมสันทนาการเพื่อลดความเครียด การให้ความรู้ด้านโภชนาการ การลงพื้นที่ให้คำแนะนำเรื่องการนอนหลับอย่างเหมาะสม และการปรับเปลี่ยนสิ่งแวดล้อมรอบบ้าน เพื่อสนับสนุนให้ผู้สูงอายุมีพฤติกรรมการนอนหลับที่ดีขึ้น ส่งผลให้ปัญหาการนอนหลับลดลง

การศึกษาศักยภาพด้านการใช้ภาษาไทยของนิสิตต่างประเทศ ในมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

2025-07-01T12:18:35+07:00

งานวิจัยเรื่อง “การศึกษาศักยภาพด้านการใช้ภาษาไทยของนิสิตต่างประเทศในมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย” มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาศักยภาพด้านการใช้ภาษาไทยของนิสิตต่างประเทศในมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เพื่อพัฒนาการใช้ภาษาไทยของนิสิตต่างประเทศในมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย และเพื่อสร้างการรูปแบบด้านการใช้ภาษาไทยของนิสิตต่างประเทศในมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ผู้วิจัยได้กำหนดวิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) ใช้การเก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth Interview) กับผู้ให้ข้อมูลสำคัญ (Key Informant) โดยวิธีใช้การคัดเลือกแบบเจาะจงผู้ให้ข้อมูลสำคัญที่เกี่ยวข้อง จำนวน 8 คน/รูป โดยใช้วิธีการวิเคราะห์ข้อมูลแบบอรรถาธิบายและพรรณนาความ วิเคราะห์ลักษณะปัญหาจากเอกสาร จากการสัมภาษณ์ และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องประกอบด้วย 1) รวบรวมข้อมูลจากเอกสารที่เกี่ยวข้อง 2) จัดลำดับข้อมูล 3) จากการสัมภาษณ์ และ 4) นำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์เนื้อหาตามประเด็น 5) สรุปผล อภิปรายผล และข้อเสนอแนะ

การศึกษาการน้อมนำพุทธธรรมมาใช้ในการดำเนินชีวิต ของเยาวชนในสังคมยุคเทคโนโลยี

2025-07-01T12:24:27+07:00

การวิจัยเรื่อง “การศึกษาการน้อมนำพุทธธรรมมาใช้ในการดำเนินชีวิตของเยาวชนในสังคมยุคเทคโนโลยี” ผู้วิจัยได้กำหนดใช้วิธีวิจัยเชิงปริมาณ ด้วยการรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม (Questionnaires) ) โดยคัดเลือกนิสิตที่เข้าร่วมกิจกรรมสื่อใน มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย มาเป็นผู้เกี่ยวข้องในการตอบแบบสอบถามจำนวน 50 คน/รูป ด้วยการคัดเลือกกลุ่มตัวอย่างขึ้นจากประชากรที่ทำการศึกษาแบบเจาะจง (Purposive Sampling)

ผลการวิจัยมีดังต่อไปนี้ 1) การศึกษาสภาพปัญหาการดำเนินชีวิตของเยาวชนในสังคมยุคเทคโนโลยีอยู่ในระดับมาก มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.06 และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน 0.586 2) การวิเคราะห์ความคิดเห็นของเยาวชนในการน้อมนำพุทธธรรมมาใช้ในการดำเนินชีวิตในสังคมยุคเทคโนโลยีอยู่ในระดับมาก มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.28 และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน 0.640 และ 3) การวิเคราะห์การศึกษาความพึงพอใจเกี่ยวกับการศึกษาการน้อมนำพุทธธรรมมาใช้ในการดำเนินชีวิตของเยาวชนในสังคมยุคเทคโนโลยีอยู่ในระดับมาก มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.47 และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐานเท่ากับ 0.472