วารสารนวัตกรรมสื่อและการสื่อสาร

SHARE : แนวคิดและเครื่องมือในการถอดรหัสข่าวลวงในบริบทสังคมไทย

นิษฐา หรุ่นเกษม — Thu, 26 Jun 2025 00:00:00 +0700

บทความนี้นำเสนอการประยุกต์ใช้แนวคิด SHARE ซึ่งเป็นเครื่องมือในการวิเคราะห์และตรวจสอบข่าวลวง โดยมุ่งเน้นการพัฒนาให้เหมาะสมกับบริบทของสังคมไทยผ่านการเพิ่มองค์ประกอบ “T” (Thai context) เพื่อสร้างแนวคิด “SHARE-T” ที่ตอบโจทย์ความซับซ้อนของข่าวลวงในยุคดิจิทัล การศึกษาเน้นกรณีศึกษาข่าวลวง เรื่อง “การดื่มน้ำมะนาวฆ่าเชื้อโควิด-19 ได้” และเรื่อง “การแชร์ข่าวปลอมของลามินยามาล โดยบุคคลมีชื่อเสียง” โดยวิเคราะห์ผ่านองค์ประกอบของ SHARE ได้แก่ Source (แหล่งที่มา), Headline (พาดหัว), Analyse (วิเคราะห์), Retouched (การตกแต่ง), และ Error (ข้อผิดพลาด) พร้อมขยายด้วย “T” ซึ่งครอบคลุมมิติทางวัฒนธรรม การใช้ภาษา บริบททางสังคม การเมือง และความเชื่อท้องถิ่น

ผลการศึกษา พบว่า แนวคิด SHARE-T สามารถช่วยเสริมสร้างทักษะการรู้เท่าทันข่าวลวงในบริบทไทยได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะในสถานการณ์วิกฤต เช่น การระบาดของโควิด-19 ซึ่งมีข่าวลวงเกี่ยวกับสุขภาพแพร่กระจายอย่างรวดเร็ว
การพัฒนา SHARE-T เป็นแนวทางสำคัญในการรับมือกับปัญหาข่าวลวง และสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในบริบทที่หลากหลายของสังคมไทย

บทบาทของสื่อสังคมออนไลน์ (Social Media) ต่อแนวโน้มเทรนด์การตลาด แบบไร้เพศ (Genderless Trend) : สนับสนุนหรือสร้างกระแส

ณัจฉรียา ก๋าบุตร, ปิยะพงษ์ อิงไธสง — Thu, 26 Jun 2025 00:00:00 +0700

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อมุ่งเน้นการสำรวจบทบาทของสื่อสังคมออนไลน์ (Social media) ในการส่งเสริมและสร้างกระแสการตลาดแบบไร้เพศ (Genderless trend) ซึ่งเป็นแนวโน้มที่กำลังเติบโตในยุคปัจจุบัน อธิบายปรากฏการณ์การตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงทางสังคมที่เน้นความเท่าเทียมและความหลากหลายทางเพศ วิเคราะห์ผลกระทบจากกระแสการตลาดแบบไร้เพศต่อสินค้าและบริการ รวมทั้งพฤติกรรมผู้บริโภค นอกจากนี้ ผู้เขียนยังมีการวิเคราะห์ในประเด็นต่าง ๆ ดังนี้ 1) เนื้อหาการโฆษณาสินค้าที่มีการแบ่งเพศแบบดั้งเดิม และเนื้อหาการโฆษณาสินค้าที่มีการตลาดแบบไร้เพศ (Genderless marketing) เข้ามาเกี่ยวข้อง 2) วิเคราะห์ปรากฏการณ์การสร้างกระแสการตลาดแบบไร้เพศที่เกิดขึ้นในสังคม ผ่านกรอบแนวคิดเรื่อง “เควียร์” (Queer) เพื่อสะท้อนภาพของปรากฏการณ์เพื่อนำไปสู่การทำความเข้าใจทิศทางของการตลาดแบบไร้เพศต่อการเปลี่ยนแปลงทางสังคมที่เน้นความเท่าเทียมและความหลากหลายทางเพศในสังคม ทั้งในแง่ของการสนับสนุนภายใต้ความหลากหลายทางเพศในสังคม และ 3) แนวโน้มทางด้านการตลาดโดยใช้สื่อสังคมออนไลน์ เป็นแนวทางในการพัฒนาการตลาดแบบไร้เพศสำหรับการส่งเสริมความเปลี่ยนแปลงในมิติทางเพศ เป็นแนวทางในการจำกัดทัศนคติแบบเหมารวมเชิงเพศ (Gender Stereotype) เพื่อสร้างความตระหนักรู้กระแสการตลาดแบบไร้เพศในหมู่ผู้บริโภค รวมทั้งการสร้างภาพลักษณ์ที่ดีให้กับตราสินค้า และสร้างมูลค่าของสินค้าให้อยู่รอดในเชิงธุรกิจ

อิทธิพลของความจริงเสริมต่อความพึงพอใจในประสบการณ์เสมือนจริงและความตั้งใจใช้ผลิตภัณฑ์ความงามบนแอปพลิเคชัน

พงษ์ชัย วงศ์ชัยชินศรี, วิกานดา พรสกุลวานิช — Thu, 26 Jun 2025 00:00:00 +0700

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อทบทวนวรรณกรรมอิทธิพลของเทคโนโลยีความจริงเสริม (Augmented Reality: AR) ต่อการมีส่วนร่วมของแบรนด์ในความพึงพอใจประสบการณ์เสมือนจริงและความตั้งใจใช้ผลิตภัณฑ์ความงามบนแอปพลิเคชัน โดยใช้แนวคิดแบบจำลองการยอมรับเทคโนโลยี (Technology Acceptance Model) และแนวคิดการมีส่วนร่วมกับแบรนด์ของลูกค้า (Customer Brand Engagement) เป็นกรอบในการศึกษา บทความนี้มุ่งหวังที่จะอธิบายผลของการยอมรับเทคโนโลยีความจริงเสริมในด้านการรับรู้ประโยชน์ การลดความเสี่ยง การเพิ่มความเชื่อมั่น ความง่ายในการใช้งาน และความสนุกสนานเพลิดเพลิน ซึ่งมีอิทธิพลต่อการเพิ่มการมีส่วนร่วมของแบรนด์ในมิติการรับรู้ความเข้าใจ อารมณ์ความรู้สึก และพฤติกรรมของผู้บริโภค และนำไปสู่ความพึงพอใจในประสบการณ์และความตั้งใจใช้ผลิตภัณฑ์ความงามบนแอปพลิเคชัน โดยเฉพาะผลสรุปจากการรับรู้ความเสี่ยงในแง่บวกและความสนุกสนานจากการใช้งานความจริงเสริม เป็นปัจจัยสำคัญที่ส่งผลกระทบต่อความตั้งใจใช้

บทบรรณาธิการ

รองศาสตราจารย์ ดร.ณัฐวิภา สินสุวรรณ — Thu, 26 Jun 2025 00:00:00 +0700

รายชื่อผู้ทรงคุณวุฒิพิจารณาบทความ

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.สุรชัย ขันแก้ว — Thu, 26 Jun 2025 00:00:00 +0700

การออกแบบสภาพแวดล้อม 3 มิติ จากภาพจิตรกรรมฝาผนังไทยประยุกต์

เบญนภา พัฒนาพิภัทร, ปณิธาน แดงเรือง, กนกวรรณ พิพัฒ — Thu, 26 Jun 2025 00:00:00 +0700

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ออกแบบสภาพแวดล้อม 3 มิติ จากภาพจิตรกรรมฝาผนังไทยประยุกต์เพื่อใช้ประกอบภาพในเกม 2) ประเมินคุณภาพของการออกแบบสภาพแวดล้อม 3 มิติ จากภาพจิตรกรรมฝาผนังไทยประยุกต์ และ 3) ประเมินความพึงพอใจของกลุ่มตัวอย่างที่มีต่อการออกแบบสภาพแวดล้อม 3 มิติ จากภาพจิตรกรรมฝาผนังไทยประยุกต์ ขั้นตอนการวิจัย คือ เริ่มกำหนดขอบเขตของการวิจัยแล้วจึงทำการศึกษาข้อมูลการใช้งานโปรแกรม Unreal Engine และศึกษาสภาพแวดล้อมในภาพจิตรกรรมฝาผนังไทยประยุกต์ที่จะนำมาออกแบบในสภาพแวดล้อม 3 มิติ จากนั้นทำการสร้างสภาพแวดล้อม 3 มิติ จากภาพจิตรกรรมฝาผนังไทยประยุกต์ในรูปแบบวิดีโอ Movie trailer ก่อนนำไปประเมินคุณภาพจากผู้เชี่ยวชาญจำนวน 3 ท่าน และนำไปประเมินความพึงพอใจของกลุ่มตัวอย่าง จำนวน 60 คน สถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

ผลการวิจัย พบว่า ภาพรวมคุณภาพของการออกแบบสภาพแวดล้อม 3 มิติ จากภาพจิตรกรรมฝาผนังไทยประยุกต์จากผู้เชี่ยวชาญอยู่ในระดับคุณภาพดี (M = 3.63, SD = 0.86) โดยพบว่าด้านที่มีคุณภาพมากที่สุด คือ ด้านตัวโมเดล (M = 3.75, SD = 0.90) รองลงมา คือ ด้านเทคนิคการใส่แสง สี พื้นผิว เสียง (M = 3.58, SD = 0.77) ด้านการนำเสนอภาพยนตร์ตัวอย่างหรือ Movie trailer (M = 3.56, SD = 0.92) ตามลำดับ และภาพรวมความพึงพอใจที่มีต่อการออกแบบสภาพแวดล้อม 3 มิติ จากภาพจิตรกรรมฝาผนังไทยประยุกต์อยู่ในระดับพึงพอใจมาก (M = 4.52, SD = 0.50) จากกลุ่มตัวอย่างซึ่งส่วนใหญ่เป็นเพศชาย (ร้อยละ 78.3) อายุ 18 - 25 ปี (ร้อยละ 75) กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่แสดงความคิดเห็นต่อการออกแบบสภาพแวดล้อม 3 มิติ จากภาพจิตรกรรมฝาผนังไทยประยุกต์ พบว่า ด้านที่พึงพอใจมากที่สุด คือ ด้านสภาพแวดล้อม (M = 4.53, SD = 0.50) รองมา คือ ด้านเสียงดนตรีและเสียงประกอบ (M = 4.52, SD = 0.50) และด้านภาพรวมของ Movie trailer (M = 4.51, SD = 0.50) ตามลำดับ

การผลิตสื่อแอนิเมชันประชาสัมพันธ์เพื่อส่งเสริมการรับประทานผักของศูนย์พัฒนาเด็กเล็กองค์การบริหารส่วนตำบลคลองหก (ศูนย์ที่ 2)

ตปากร พุธเกส, นุจรี คงสมบูรณ์, วลัชนันท์ เจริญหงษ์ษา, ศิริรัตน์ ศรีพิทักษ์ — Thu, 26 Jun 2025 00:00:00 +0700

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงกึ่งทดลอง มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. ศึกษากระบวนการผลิตสื่อแอนิเมชันประชาสัมพันธ์เพื่อส่งเสริมการรับประทานผักของศูนย์พัฒนาเด็กเล็กองค์การบริหารส่วนตำบลคลองหก (ศูนย์ที่ 2) 2. ศึกษาทัศนคติของเด็กที่มีต่อผักก่อนและหลังจากที่ได้รับชมสื่อแอนิเมชันประชาสัมพันธ์เพื่อส่งเสริม
การรับประทานของศูนย์พัฒนาเด็กเล็กองค์การบริหารส่วนตำบลคลองหก (ศูนย์ที่ 2) และ 3. เพื่อศึกษาความพึงพอใจของเด็กที่มีต่อสื่อแอนิเมชันประชาสัมพันธ์เพื่อส่งเสริมการรับประทานผักของศูนย์พัฒนาเด็กเล็กองค์การบริหารส่วนตำบลคลองหก (ศูนย์ที่ 2) กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ นักเรียนเตรียมอนุบาลของศูนย์พัฒนาเด็กเล็กองค์การบริหารส่วนตำบลคลองหก (ศูนย์ที่ 2) โดยการใช้วิธีเลือกแบบเจาะจง จำนวน 30 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบสอบถาม สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และ สถิติค่าที (Paired t-test)

ผลการวิจัย พบว่า สื่อแอนิเมชันประชาสัมพันธ์เพื่อส่งเสริมการรับประทานผักของศูนย์พัฒนาเด็กเล็กองค์การบริหารส่วนตำบลคลองหก (ศูนย์ที่ 2) มีกระบวนการผลิต 3 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นตอนการวางแผนก่อนการผลิต (Pre-Production) ขั้นตอนการผลิต (Production) และขั้นตอนหลังการผลิต (Post-Production) ผลการประเมินทัศนคติ พบว่า ก่อนรับชมสื่อ มีคะแนนเฉลี่ยอยู่ที่ 4.07 และหลังการรับชมสื่อมีคะแนนเฉลี่ยอยู่ที่ 7.53 เมื่อเปรียบเทียบผลก่อนและหลังรับชม พบว่า คะแนนค่าเฉลี่ยหลังรับชมสื่อสูงกว่าก่อนรับชมสื่ออย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ P-value < 0.05 และผลการประเมินความพึงพอใจต่อการรับชมสื่อแอนิเมชันประชาสัมพันธ์ พบว่า อยู่ในระดับมากที่สุด (M = 4.35, SD = 0.66) ผลการวิจัยบ่งชี้ว่าสื่อประชาสัมพันธ์แบบแอนิเมชันช่วยส่งเสริมทัศนคติของเด็กต่อการบริโภคผักอย่างมีประสิทธิภาพและได้รับการตอบรับอย่างดีจากกลุ่มเป้าหมาย