ภาวะตื่นรู้ในพระพุทธศาสนา

Main Article Content

เตชิน อิสระภาณุวงค์

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาภาวะตื่นรู้ในพระพุทธศาสนา โดยศึกษาจากพระไตรปิฎกและเอกสารต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง พบว่า ภาวะตื่นรู้เป็นภาวะที่บุคคลมีความสมบูรณ์ด้วยสติและสัมปชัญญะ รู้เห็นตามความเป็นจริงที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน ไม่หลงในอดีตและอนาคต ไม่ลุ่มหลงในอบายมุขหรือถูกหลอกลวงได้ง่าย เป็นกระบวนการพัฒนามนุษย์ที่สมบูรณ์แบบเพราะเป็นการพัฒนาทั้งกาย จิต และปัญญา การพัฒนาภาวะตื่นรู้สามารถพัฒนาตามหลักไตรสิกขา คือ การพัฒนาศีล เป็นการพัฒนาความพร้อมทางด้านกายภาพ การพัฒนาสมาธิ เป็นการพัฒนาทางด้านจิตใจ และการพัฒนาปัญญา เป็นการพัฒนาองค์ความรู้ ซึ่งสามารถทำได้ด้วยปรโตโฆสะและโยนโสมนสิการ

Article Details

How to Cite
อิสระภาณุวงค์ เ. . (2024). ภาวะตื่นรู้ในพระพุทธศาสนา. วารสารศาสตร์แห่งพุทธ, 3(1), 88–99. สืบค้น จาก https://so10.tci-thaijo.org/index.php/JNBS/article/view/2200
บท
บทความวิชาการ

References

ชมพูนุท ศรีจันทร์นิล. “จิตวิทยาแนวพุทธ: แนวทางเพื่อการเยียวยาและพัฒนาจิตใจมนุษย์”. วารสารวิชาการ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย. 29 (4): 188-208.

ฑีฆายุวัฒก์ สวัสดิ์ลออ. (2551). “การวิเคราะห์การเจริญสติตามแนวทางของ ติช นัท ฮันห์”. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

ติช นัท ฮันห์. (2548). ความโกรธ: ปัญญาตัวดับเปลวไฟแห่งโทสะ. แปลโดย ธารา รินศานต์. กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิโกมลคีมทอง.

พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช). (2538). พจนานุกรมเพื่อศึกษาพุทธศาสน์ ชุด “คำวัด”. กรุงเทพมหานคร: วัดราชโอรสาราม.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2549). พุทธธรรม ฉบับปรับปรุงขยายความ. พิมพ์ครั้งที่ 11. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์บริษัทสหธรรมิก จำกัด.

พระมหาดิเรก พุทฺธยานนฺโท. (12 ธันวาคม 2558). ตื่นรู้และเบิกบานคือเป้าหมาย. สืบค้นเมื่อ 24 มีนาคม 2567, แหล่งที่มา ้http://buddhayanando.com/wordpress/?p=8832

พระมหาสมปอง มุทิโต. (2547). คัมภีร์อภิธานวรรณนา. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์คุรุสภา.

พระเมธีธรรมาภรณ์ (ประยูร ธมฺมจิตฺโต). (2541). สติในชีวิตประจำวัน คติธรรมสอนใจเพื่อใช้เตือนตน. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มูลนิธิพุทธธรรม.

ราชบัณฑิตยสถาน. (2546). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2542. กรุงเทพมหานคร: นานมีบุ๊คส์พับลิเคชั่น.

สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส. (2539). สารานุกรมพระพุทธศาสนา. กรุงเทพมหานคร: มหามกุฏราชวิทยาลัย.

สาริศา สัสสินทร. (2558). “พุทธจิตวิทยาบูรณาการ : แนวคิด หลักการและการเสริมสร้างภาวะตื่นรู้”. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

สัตยา นารายัน โกเอ็นก้า. (2540). ธรรมบรรยาย. กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิส่งเสริมวิปัสสนากรรมฐานในพระสังฆราชูปถัมภ์.