การประยุกต์หลักอริยสัจ 4 เพื่อการแก้ปัญหาความเครียดในชีวิตประจำวัน
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิชาการเชิงวิเคราะห์เรื่องการประยุกต์หลักอริยสัจ 4 เพื่อการแก้ปัญหาความเครียดในชีวิตประจำวัน ซึ่งเน้นกระบวนการภายในลึกซึ้งและเป็นระบบ เริ่มจากการยอมรับ “ทุกข์” ว่าความเครียดเป็นสภาวะหลีกเลี่ยงไม่ได้ และควรเรียนรู้เพื่อเข้าใจ จากนั้นวิเคราะห์ “สมุทัย” หรือเหตุแห่งความเครียดที่มักเกิดจากตัณหา ความยึดติด และความไม่รู้เท่าทันอารมณ์ การตระหนักถึงต้นตอปัญหาจึงสำคัญ ต่อด้วยการเห็น “นิโรธ” หรือการดับทุกข์ด้วยการปล่อยวาง ไม่ยึดมั่นในสิ่งไม่จีรัง สุดท้ายคือการปฏิบัติตาม “มรรค” ผ่านมรรคมีองค์ 8 เช่น ฝึกสติ สมาธิ ปัญญา และดำเนินชีวิตอย่างมีสติและพอเพียง แนวทางนี้ช่วยคลี่คลายความเครียดในระดับลึก พร้อมส่งเสริมความเข้มแข็งทางจิตใจอย่างยั่งยืน บทความยังเน้นการฝึกสมาธิภาวนาและเจริญสติปัฏฐาน 4 เพื่อพัฒนาจิตใจให้สงบและมีปัญญาในการเผชิญความทุกข์จริง จึงเสนอให้นำหลักอริยสัจ 4 มาใช้เป็นแนวทางเยียวยาความเครียดอย่างเป็นรูปธรรมและเข้าถึงได้ในชีวิตประจำวัน โดยสรุป ความเครียดในพุทธศาสนาเกิดจากการยึดมั่นในอารมณ์และความคิด การจัดการต้องฝึกจิตใจด้วยอริยสัจ 4 มรรคมีองค์ 8 และสมาธิภาวนา เพื่อสร้างสติ ปัญญา และความสงบอย่างยั่งยืนในการเผชิญความเครียด
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กนกรัตน์ สุขะตุงคะ. (2556). ประมวลความรู้ทางจิตวิทยาคลินิก. กรุงเทพมหานคร: นีโอดิจิตอล.
กรมสุขภาพจิต. (2540). คู่มือคลายเครียด. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: สยามเอ็มแอนด์บีพับลิชชิง.
กองสุขศึกษา กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข. (2560). การเรียนรู้ เพื่อการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม การจัดการความเครียดสำหรับวัยทำงาน. กรุงเทพมหานคร: กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข.
ทศ ลิ้มสดใส. (2567). สังคมไทย ต่างคน ต่างเครียด! เรื่องจิตใจที่ใกล้ตัวคนทุกช่วงวัย. แหล่งที่มา: https://www.springnews.co.th/lifestyle/work-balance/ 850656?utm_source=chatgpt.com [10 พฤษภาคม 2568]
พระมหาอภิชาติ วชิรชโย (กิจันทร์). (2566). การจัดการความเครียดตามหลักพระพุทธศาสนาของคนไทย ในเมืองลอสแอนเจลิส. (วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการพัฒนาสังคม). มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2535). พระไตรปิฎกภาษาบาลี ฉบับมหาจุฬาเตปิฏกํ 2500. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
สถาบันความเครียดแห่งอเมริกา. (2019). The American Institute of Stress (AIS), September 25th. Retrieved: https://www.stress.org/the-united-states-of-stress-2019-youll-never -thinkabout-stress-the-same-way-again [13 May 2025].
สำนักข่าว Hfocus. (2567). สสส.-ม.มหิดล ชี้คนไทยเครียดมากขึ้น เป็นโรคซึมเศร้า-เสี่ยงทำร้ายตัวเอง. แหล่งที่มา: https://www.hfocus.org/content/ 2024/06/30783?utm_source=chatgpt.com.
Filiz Ersogutcu, Nurdilan Sener. (2019). Stress as A Basic Concept and Nursing Approaches, Biomed J Sci & Tech Res, 21(5), 1.
Gallagher, J.. (1979). Coping with Stress. U.S.A.: Association Management.
Lazarus, R., & Folkman, S.. (1984). Stress, appraisal, and coping. New York: Springer Publishing Company.